احياء رنگرزي سنتي با استفاده از پسماندهاي صنايع غذايي به منظور رنگرزي خامه قالي

تاريخچه رنگرزي گياهي به تاريخ توليد قالي بر مي گردد. بافنده قالي يك هنرمند رنگرز نيز بود كه با هر آنچه در طبيعت پيرامونش يافت مي شد فام هاي الوان به روي قالي ايجاد مي كرد. با استفاده از دور ريز محصولات كشاورزي براي رنگرزي علاوه بر پاك سازي طبيعت، يك فرايند رنگرزي اقتصادي اجرا مي نمود. در دهه هاي گذشته با ورود رنگزاهاي شيميايي استفاده از رنگزاهاي طبيعي بسيار محدود شد. اما امروزه به دليل مشكلات زيست محيطي در هنگام توليد رنگزاهاي شيميايي، كاربرد آنها و بازيافتشان توجه زيادي به استفاده از رنگزاهاي طبيعي به عنوان يك منبع بسيار خوب براي توليد كالاهاي رنگي شده است. برخي از منابع طبيعي كه پسماند صنايع ديگر هستند نيز مي توانند منبع خوبي براي استفاده در فرايند رنگرزي باشند. از جمله اين مواد عبارتند از: تفاله هاي زيتون مربوط به كارخانجات روغن كشي، تفاله هاي انواع گل در توليد عرقيجات دارويي و غذايي، تفاله تخمه آفتاب گردان در كارخانجات روغن كشي و آجيل و يا تفاله برخي ميوه ها در توليد آبميوه . در اين تحقيق به منظور توجه به ويژگيهاي خاص رنگرزي گياهي از پوست تخمه آفتاب گردان منطقه آذربايجان و پوست پرتغال به عنوان ماده رنگزا در رنگرزي خامه قالي استفاده شد. انواع دندانه ( كمپلكس نمكهاي فلزي) و روشهاي متداول دندانه دادن در كيفيت رنگرزي بررسي شد. نتايج قابل قبول از اندازه گيري آزمايشات كالريمتري در پارامترهاي ميزان جذب و روشنايي نمونه ها (K/S, L*, a* , b* ) و ثبات هاي عمومي استفاده از اين مواد پسماند به عنوان رنگزاي گياهي را تاييد مي نمايد .