نقش رسانه در سلامت جامعه

زمينه: در دو دهه اخير فناوري نوين ارتباطات و اطلاعات با دگرگون ساختن ابزارها و شيوه هاي توليد و انتشار اطلاعات و همچنين فراهم آوردن بستر تبادل و نشر آسان و گسترده اطلاعات موجب تحولات بنيادين در رسانه ها و ابزارهاي اطلاع رساني و آموزش جامعه گرديده است. ابزارهاي حاصل از اين فناوري نوين از سويي شيوه هاي پديد آوردن و نشر بسياري از آثار را دگرگون ساخته و از سوي ديگر رسانه ها و اشكال تازه اي از آثار پديد آورده است كه تا سال هاي پاياني قرن گذشته، سرعت و وسعت دامنه انتشار، جذابيت، تنوع و حجم محتواي قابل انتشار توسط آنها در تخيل ارباب رسانه ها نيز نمي گنجيده است . بدين ترتيب امروزه نه تنها رسانه هاي جديدي همچون رسانه هاي اينترنتي )پايگاههاي اطلاع رساني اينترنتي، خدمات و بسترهاي مختلف اينترنتي( و بسته هاي نرم افزاري رسانه اي در مدت زماني كوتاه گويي سبقت را از سينما كتاب و مطبوعات ربوده و در رقابت با راديو و تلويزيون به عنوان فراگيرترين ابزار نشر محتواي اطلاع رساني و اطلاع يابي به شمار مي آيند ، بلكه با فراگير شدن پديده هاي نوظهوري چون بلوتوث ، گفتگوي برخط ) CHAT (، اجتماعات مجازي برخط و بازي ها و سرگرميهاي ديجيتال، وسعت و عمق اثر ابزارهاي ارتباطي و اطلاعاتي بر شئون مختلف زندگي بشر صد چندان شده است. اهداف: هدف نهايي رسانه ايجاد ارتباطات سازنده و موثر بين دولت ها با افراد يك جامعه است. هدف از ايجاد ارتباطات در حوزه سلامت روان، ايجاد تغيير رفتار در افراد يك جامعه است. رسانه ابزار توزيع اطلاعات است. همانطور كه ميدانيم جهان امروز بر پايه اطلاعات ميگردد و داشتن اطلاعات درباره يك چيز نشانه قدرت فردي و يا جمعي محسوب ميشود. تمامي تلاش هاي ارتباطي متوجه سه نظام رسانه اي است : الف( ارتباط بين فردي : رايج ترين طريق ارتباط، ارتباط بين فردي يا چهره به چهره است. مؤثرترين و كارآمدترين راه ارتباط همين راه است چرا كه مستقيم و بي واسطه برقرار مي شود. ارتباط بين فردي در تصميم گيري افرادي كه ملزم به انتخاب هستند اما توان انتخاب ندارند تاثير گذار بوده و بيش از رسانه هاي جمعي ايجاد انگيزه ميكند . ب( رسانه هاي جمعي: مشتمل اند بر تلويزيون، راديو، رسانه هاي چاپي و كاغذي و ديجيتالي و ... رسانه هاي جمعي نسبت به ديگر رسانه ها، پيام ها را در زمان كوتاه تري به مخاطبين مي رسانند. رسانه هاي گروهي راهي يك طرفه براي انتقال پيام محسوب مي شوند. اين رسانه ها بازتاب ضعيفي دارند و معمولاً قادر به ايجاد تغيير با سرعت بالا در رفتارهاي تثبيت شده نيستند . ج( رسانه هاي سنتي: هر جامعه شبكه اي از رسانه هاي سنتي يا عامي مخصوص به خود را دارد مثل آوازها، مثل ها، افسانه ها و... به علاوه برخي تجمعات مثل گردهمايي هاي مذهبي، آييني و سنتي ... هم در شمار اين رسانه ها هستند. رسانه هاي سنتي در ارتباط تنگاتنگ با ارزش هاي فرهنگي بالاخص در جوامع بدوي، بكر، دست نخورده و روستايي بوده ويكي از ابزارهاي اصلي حفظ ميراث فرهنگي هستند . روش تحقيق: از اين تحقيق با استفاده از روش توصيفي تحليلي به بررسي تأثير دوگانه رسانه برسلامت –رواني جامعه در قالب آسيب شناسي و ريشه يابي عوامل دگرگون ساز روابط خانوادگي و اجتماعي و به نقش ترميمي رسانه جهت مرتفع سازي چالش ها پرداخته خواهد شد. يافته ها: براي تغيير رفتار حداقل 3 پيش شرط ضروري است كه عبارتند از : 1 .انتقال دانش 2 .تأمين اعتقاد 3 .تمرين و عمل به آنچه دانش آن را پيدا كرده و اعتقاد به آن يافته ايم . آموزش رسانه اي به دليل فراگيري عمومي و قدرت تكرار، توان الگو سازي و امكان پيگيري كه از عوامل اصلي آموزش ماندگار و تغيير رفتار هستند، هميشه مورد توجه متخصصين امر سلامت بوده اند، بديهي است رسانه هاي تصويري، صوتي ونوشتاري هر يك جايگاه ويژه خود را در آموزش فردي و عمومي دارند و بايد با آگاهي از آنها استفاده كرد . نتيجه گيري: نتايج حاصل از اين بررسي جهت ايجاد و ارتقاي سطح سلامت خانواده و اجتماع توسط رسانه ها به اين شرح است: آموزش كنترل و نظارت دوستانه والدين ، آموزش استفاده و بهره وري فرهنگي از رسانه ها به والدين، شبكه سازي و زمان بندي پخش برنامه رسانه هاي ديداري و شنيداري، طيف سنجي و برنامه سازي بر اساس سن مخاطبان و مهمتر از همه آموزش خود مراقبتي در برابرسوء استفاده از رسانه هاي پرخطر به اقشار جامعه و نيزفرهنگ سازي استفاده از رسانه هاي ديجيتال.