برجام، رفع تحريم‌ها و بررسي نقش دولت‌هاي فروماندة همجوار ج. ا. ايران در پروژه‌هاي حوزه انرژي با تأكيد بر خطوط لوله گاز تاپي و آي‌پي

دولت ضعيف يا شكننده، دولتي است كه براثر فعال شدن طيفي از عوامل داخلي و خارجي در جريان اعمال حق انحصاري حاكميت خويش با مانع و مشكلات خاص مواجه شده كه بر اثر اين وضعيت براي تأمين نيازهاي اوليه و اصولي خود به نوعي ناتواني و ضعف مفرط دچار شده است. نتيجه منطقي اين شرايط بروز نوعي آنارشي در شرايط داخلي كشور است كه حوزة اعمال اقتدار و حاكميت نهادهاي حاكمه را به شدت مختل مي‌نمايد. اين مقاله به بررسي نقش دولت‌هاي فروماندة همجوار جمهوري اسلامي ايران در پروژه‌هاي حوزة انرژي و رفتار آنها پس از اجراي برجام و رفع تحريم‌ها عليه جمهوري اسلامي ايران مي‌پردازد. بر اين اساس، شكل‌بندي حضور و تأثير عوامل خارجي و كانون‌هاي تنش‌آفرين داخلي در كشورهاي پاكستان و افغانستان به‌عنوان شاهراه و مقصد خطوط لوله انتقال گاز تاپي و آي‌پي از جمله عوامل قابل مشاهده در تعريف نظرية دولت‌هاي ضعيف و فرومانده و اثرگذار بر روند اجرايي خطوط لولة مذكور مي‌باشند. فرضيه مقاله اين است كه ضعف دولت‌هاي مركزي اين كشورها و عدم اعمال حق انحصاري بر حاكميت داخلي و تصميم‌گيري در حوزه بين‌الملل بر روند اجراي پروژه‌هاي حوزه انرژي منطقه اثرگذار بوده است. اعمال تحريم‌ها عليه جمهوري اسلامي ايران از جمله مواردي بوده است كه در تصميم دولت‌هاي فرومانده مذكور براي اجراي اين خطوط لوله تأثيرگذار بوده است و اكنون پس از برجام و رفع تحريم‌ها امكان نوعي تغيير در اجرا متصور مي‌باشد.