مدلسازي مسير بهينه راههاي زميني با استفاده از سيستم اطلاعات مكاني (GIS)

طراحي مسير و تعين مسير بهينه با توجه به تعدد عوامل تاثيرگذار و مهم در مطالعات مسير همواره با مشكلات عديده‌اي روبرو بوده است. در روش سنتي طراحي مسير كارشناس آگاه از منطقه با در نظر گرفتن شرايط منطقه و همچنين استفاده از سعي و خطا طراحي مسير را انجام مي دهد كه در اين موارد به علت خطاي انساني، سليقه شخصي و همچنين تعداد زياد پارامتر ها طراحي مسير وقت گير و هزينه بردار است و همچنين نمي تواند به عنوان بهينه ترين مسير در نظر گرفته شود. در اين رساله به منظور تهيه نقشه مسير بهينه در طراحي شبكه جاده¬هاي استان چهارمحال و بختياري، ابتدا داده ها و معيارهاي موثر طبق نظر كارشناسان آگاه در اين زمينه شناسايي و جمع آوري شده است. در اين تحقيق نقشه¬هاي عوامل تاثيرگذار شامل نقشه شيب سري متناسب با طبقات شيب مورد نظر در جاده سازي مناطق كوهستاني كشور، نقشه زمين¬شناسي، نقشه خاك¬شناسي، نقشه پوشش وكاربري اراضي، نقشه ارتفاع و نقشه پوشش گياهي منطقه براي تجزيه و تحليل مكاني مورد استفاده قرار گرفته اند. وزن¬هاي موثر معيارها براساس ويژگي¬هاي محيطي، اجتماعي، اقتصادي به همراه اولويت هاي كارشناسان و سياست¬هاي اتخاذ شده تعيين مي¬شوند و براي هريك از عوامل تاثيرگذار در ايجاد نقشه قابليت عبور، نقشه¬ها طبقه¬بندي مي¬شوند. پس از طبقه بندي نقشه هاي هزينه، با استفاده از روش هاي تحليل مكاني امر طراحي مسير صورت گرفته است. در اين تحقيق از روش هاي تحليل سلسله مراتبي و همچنين روش OWA به عنوان يك روش جديد جهت تحليل مكاني و تصميم گيري استفاده شده است. در روش OWA با اعمال پنج نوع ريسك پذيري از ريسك پذيري بسيار كم تا ريسك گريز بسيار زياد تحليل طراحي مسير انجام شده است. نتايج اين تحقيق نشان دادند كه روش OWA مي تواند بخوبي در مقابل روش تحليل سلسله مراتبي، تحليل مكاني را انجام دهد و خروجي اين روش نيز مي تواند مبناي فاز اوليه ساخت مسير جاده اي باشد. در نهايت مسير بسيار ريسك گريز بدست آمده در اين تحقيق به عنوان بهترين مسير ارزيابي شده از لحاظ هزينه و به عنوان مسير پيشنهادي ارائه شده است.