يك روش ابتكاري براي تعيين گلوگاه هاي ترافيكي بر اساس كلوني مورچگان (نمونه موردي راه هاي برون شهري استان كرمان)

گلوگاه ها با توجه به عملكرد و تاسيسات موجود همواره از ظرفيت كمتري نسبت به بقيه مسير راه برخوردار مي باشند. در نتيجه وسايل نقليه عبوري ملزم هستند تا سرعت خود را كاهش داده كه اين عمل باعث كاهش سطح سرويس مي شود. كاهش سطح سرويس بر ظرفيت، سرعت وسايل نقليه و ايمني گلوگاه تاثير گذاشته و سبب افزايش چگالي مي شوند. حجم زياد ترافيك ورودي از يك طرف و كاهش ظرفيت از طرف ديگر باعث تشكيل صف وسايل نقليه در ورودي گلوگاه مي شود. با افزايش روز افزون وسايل نقليه و در نتيجه رشد ترافيك و ايجاد گلوگاه در معابر اصلي، نياز است تمهيداتي براي بهبود وضعيت ترافيك آن ها در نظر گرفته شود. همچنين شناسايي محل گلوگاه ها و تلاش براي پيش بيني وقوع آن در آينده به مسئولان كمك مي كند تا با ايجاد تمهيدات ويژه سبب بهبود ايمني در بزرگراه شوند. بر اين اساس در اين تحقيق، با ارائه يك مدل و حل آن توسط الگوريتم بهينه سازي كلوني مورچگان به تعيين گلوگاه هاي ترافيكي براي نمونه مورد راه هاي برون شهري استان كرمان اقدم شد و نتايج حاصل از مدل با واقعيت موجود تطابق داده شد كه نتايج نشانگر دقت قابل قبول مدل بود. در گام بعد مدل براي سال افق استفاده شد و محل گلوگاه هاي احتمالي براي افق 20 ساله تعيين گرديد. بر اساس نتايج بدست آمده محورهاي مواصلاتي بم جز اولويت هاي بالا هستند و دليل آن هم اين است كه براي اين محور، محور جايگزين قوي اي وجود ندارد و در صورت قطع شده اين محور، تقاضاي ناحيه بم، با تاخير قابل توجهي مواجه خواهد شد. محورهاي اتصالي بم- جيرفت، عنبرآباد- كهنوج و منوجان- بندرعباس نيز در صورت قطع شدن، تاخير زيادي را به تقاضاي جذب شده يا توليد شده اعمال خواهد نمود.