بررسي ساختار گرافيكي كتب خطي دوره ي قاجار در شيراز

سرزمين پهناور ايران با وجود فرهنگ غني،داراي ارزش هاي هنري بسياري است،كه از بين هنرهاي شكل گرفته،خوشنويسي ازاهميّت زيادي برخوردار مي باشد.شناخت و توجه پادشاهان و رجال در دوره ي قاجار به عنوان مقطعي مهم در تاريخ ايران،موجب تولدي دوباره در اين هنر گرديد و مورد عنايت خاصي قرار گرفت. با توجه به حضور چشم گير خوشنويسي وكاربردي ويژه در انجام امور ديواني،ثبت اسناد،كتابت و خوشنويسي مهرها،آنچه از به كارگيري اين هنر بر جاي مانده،نسخ خطي است كه با بررسي آنان مي توان به اين مهم دست يافت كه اين نسخ گوياي تاريخ،فرهنگ،آداب و رسوم،دقت و مهارت زياد خوشنويسان است.هدف از اين كتابت و خوشنويسي هاي صورت گرفته ميل به ثبت و نگهداري تاريخ و علاقه به جاودانگي است. با توجه به تحقيقات انجام گرفته،مطالعات بر روي نسخ اين دوره به صورت موردي بوده كه به يكي از جوانب نسخ از قبيل تذهيب،متن يا مضمون و محتوا به لحاظ روشن شدن تاريخ گذشته و ...... را در نظر داشته اند،ولي بايد اشاره نمود تاكنون تحقيقاتي كه منحصراً به خوشنويسي اين نسخ توجه شده باشد صورت نگرفته است. روش تحقيق در اين مقاله بر اساس توصيفي _ تحليلي بوده است. به گونه اي كه ابتدا اطلاعات مربوط به كليت پژوهش از طريق منابع مكتوب و معتبر جمع آوري شده و مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته است و سپس با توجه به دسته بندي بخش هاي پژوهش مورد فيش برداري قرار گرفته است. ابتدا شرحي از تاريخ دوره ي قاجار و هنرهاي شكل گرفته در اين دوران ارائه مي شود و سپس سير تحول خوشنويسي در ايران و دوره ي قاجار مورد بررسي قرار گرفته است. در بخش آخر اين پژوهش با روش نمونه گيري به صورت انتخابي، به دسته بندي نسخ خطي و قباله هاي ازدواج شيراز بر اساس سير اهميّت تاريخي در دوره ي قاجار پرداخته شده است و در پايان تفسير كلي و نتيجه گيري صورت مي پذيرد .