مروري بر پژوهشهاي توازن جرمي عناصر كمياب در راستاي مديريت پايدار خاك هاي كشاورزي

عناصر كمياب از مسيرهاي مختلفي ميتوانند به خاك هاي كشاورزي وارد يا خارج شوند كه برآيند اين ورود و خروجها ميتواند به تخليه خاك از اين عناصر يا انباشت آنها در خاكها بيانجامد. مهم ترين مسيرهاي ورود عناصر به خاكهاي كشاورزي فرونشست اتمسفري و فعاليت هاي كشاورزي شامل كاربرد كودهاي شيميايي و حيواني، لجن فاضلاب، كمپوست، و آفتكشها ميباشند. خروج عناصر از اين سيستم عمدتا از راه برداشت گياهان و آبشويي انجام ميگيرد. در شرايط پايدار يك توازن نسبي بين ورود و خروج عناصر به خاك برقرار است. اگرچه در شرايطي كه فعاليتهاي متنوع و گسترده بشري از جمله در بخش كشاورزي بدون توجه به مديريت پايدار خاك ها در حال انجام است، ميتوان انتظار داشت كه اين توازن نسبي به هم بخورد. مطالعات صورت گرفته نشان ميدهد كه در نقاط مختلف جهان و نيز در ايران پديده انباشت عناصر كمياب در خاكهاي كشاورزي، به ويژه در نتيجه كاربرد كودهاي حيواني در حال روي دادن است. ادامه اين روند به آلودگي خاكها با عناصر كمياب، برهم خوردن توازن بين عناصر تغذيه اي گياه در خاك و آلودگي محصولات كشاورزي به عناصر كمياب در آينده اي نه چندان دور منجر خواهد شد.