چالش رسانه هاي جديد و ارزش هاي خانوادگي (به سوي رهيافتي همگرايانه و مشاركتي)

با ظهور فناوري هاي رسانه اي جديد در چند دهه اخير، به تدريج شاهد بروز فرايندهاي رسانه اي شدن خانواده هستيم؛ اين تغيير ماهيت جسماني رسانه هاي متحرك جديد از چيزي متعلق به فضاي عمومي به فضاي خصوصي، موجد جهان ارتباطي جديدي با عنوان ارتباطات خانه به دوشي مي شود، كه به روشني در تقابل با عموميت قلمروي خانه بوده، و اسلوب كاربري رسانه هاي جديد را- هم راستا با ساير عوامل و عناصر جهان اجتماعي مدرن- به سمت و سوي نوعي منش فردگرايانه رهنمون مي سازد. در اين ميان، برخي از نظريه پردازان برآنند، كه رسانه ها لزوماً استحاله كننده سنت هاي ارتباطي حاكم بر نهادهاي سنتي نظير دين و خانواده نخواهند بود؛ بلكه مي تواند آن ها را تغيير شكل داده، و از حياتي تازه برخوردار كنند. اين مسئله بدان معناست كه فناوري هاي رسانه اي جديد، در تعارض ذاتي و جبري با ساختارهاي ارتباطي سنتي و سنت هاي ارتباطي شفاهي حاكم بر جوامع قرار ندارند؛ لذا مي توان از همگرايي فناوري هاي ارتباطي جديد با نهادها و ارتباطات سنتي نظير خانواده و دين نيز سخن به ميان آورد؛ اما تحقق اين همگرايي نهادي ميان خانواده و رسانه هاي جديد- عميقاً- در گروي مشاركت رسانه¬اي والدين است؛ از اين رو، بسياري از محققان و سياستگذاران با سابقه حوزه سواد رسانه اي، روي به رهيافت هاي همگرايانه و نهادگرايانه اي آورده اند، كه بتواند مواجهات و مصارف رسانه اي فرزندان را در بستر غير رسمي و خودماني خانواده و روابط خانوادگي سامان بخشد. براي تحقق اين منظور مي توان مجموعه اي از سازوكارها و روش هاي حمايتي مشاركتي را براي نقش آفريني والدين طراحي و پياده نمود؛ سازوكارهايي كه بخش عمده اي از آن ناظر بر شرايط محيطي و زمينه اي دريافت و مصرف رسانه اي است، و بخش ديگر معطوف به محتواي رسانه هاي جديد است. بر اين مبنا و به ترتيب اولويت، دو رهيافت حمايتي مشاركتي براي والدين قابل اجرا خواهد بود؛ نخست وساطت فرامتني و ديگري وساطت متني. در اين ميان، مهم ترين هدف از وساطت هاي فرامتني، سوق دادن مقياس فردي رسانه هاي شخصي جديد به كيفيتي جماعتي و خانوادگي با اتكا به عوامل محيطي مثبت و غير مستقيم است؛ و مهم ترين هدف از اعمال وساطت هاي متني، راهنمايي مستقيم و متن محور فرزندان براي مقابله با محتواهاي نامناسبِ در دسترس آنان است.