ارزيابي اثر شوري بر تبخير از درياچه اروميه با استفاده از محاسبات نرم

Evaluation of the effect of salinity on evaporation from Lake Urmia using soft calculations

تبخير هم به¬لحاظ تأثير بر كميت و هم به¬لحاظ تأثير بر كيفيت آب، همواره در برنامه¬ريزي منابع آب پارامتر مهمي به-شمار مي¬آيد. با تخمين ميزان تبخير از سطوح آزاد و با در نظر گرفتن¬هريك از پارامترهاي موثر بر آن، مي¬توان به راه¬هاي كاهش ميزان تبخير انديشيد و راهكارهاي مديريتي موثر در جهت حفاظت از منابع آب را اعمال كرد. در اين تحقيق با استفاده از نرم افزار ArcMap، ميزان تبخير ماهانه با روش IDW و كريجينگ معمولي بر روي درياچه اروميه درون¬يابي گرديد و فايل رستري پارامتر¬ تبخير ايجاد شد. براي ايجاد فايل¬هاي رستري مذكور، از آمار پنج ساله (1391 الي 1395)، 14 ايستگاه سينوپتيك سازمان هواشناسي استفاده گرديد. هدف اصلي اين تحقيق يافتن رابطه¬اي منطقي بين ميزان تبخير از آب درياچه اروميه و غلظت شوري آب (TDS) مي¬باشد؛ براي اين منظور از روش شبكه عصبي مصنوعي و مدل ماشين بردار پشتيبان استفاده شده است. در اين راستا نتايج با استفاده از معيارهاي آماري ,RMSE و مقايسه نموداري داده¬هاي مشاهده¬اي و شبيه¬سازي¬شده ارزيابي شد. نتايج تحقيق بيانگر كارايي بالاي مدل شبكه عصبي مصنوعي نسبت به مدل ديگر در برآورد تبخير از سطح آزاد آب است. شايان ذكر است كه مقادير ضريب همبستگي، جذر ميانگين مربع خطا در بهترين مدل به ترتيب برابر 0.988 و 6.447 ميلي¬متر مي¬باشد.