مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي كارايي سيستم مديريت پسماند به روش تخليه صفر در حذف و كاهش آلودگي ناشي از عمليات حفاري چاه هاي گازي (مطالعه موردي جزيره كيش)

چكيده فارسي :

ميدان گازي كيش از ذخاير هيدروكربوري مشترك بوده كه در بستر اكوسيستم آبي خليج فارس قرار دارد و عمليات حفاري جهت بهره برداري از آن صورت مي گيرد. مهمترين مواد زائد كه در عمليات حفاري در اين ميدان توليد مي شوند شامل كنده هاي حفاري، هرز آب هاي ناشي از شستشو و سيالات يا گل است كه عموماً شامل فلزات سنگين مي باشند. اندازه گيري ميزان آلودگي توليد شده، شناسايي رويكرد اعمال شده براي مديريت پسماند و سنجش ميزان كارايي آن نسبت به يك چاه بدون سيستم مديريت پسماند از اهداف اصلي اين مطالعه بوده است كه ميزان آلودگي توليد شده با استفاده از فرمول و محاسبات رايج در صنعت حفاري بر حسب متر مكعب بدست آمد. همچنين نقشه و مشخصات ساختار محل هاي ذخيره پساب و دفع نهايي از مراكز مربوطه دريافت و بررسي گرديد. در ميدان گازي كيش، از سيستم تخليه صفر با رويكرد جامد و تثبيت سازي استفاده شده كه در آن به منظور برگرداندن گل به سيستم سيال حفاري ، مخلوط سيال و كنده ها با عبور از دستگاه هاي كنترل جامدات شامل الك هاي لرزان، چرخاب ها و سانترفيوژها از يكديگر تفكيك مي شدند. فاز جامد با استفاده از سيمان و سيليكات سديم تثبيت و جامد سازي شده و در محل ايزوله شده دفع مي گردد. فاز مايع براي تصفيه وارد سيستم آبزدايي شده و با افزودن دو افزايه شيميايي به نام هاي پك يا پلي آلومنيوم كلرايد (PAC) با فرمول Al2(OH)6-xclxYH2OZ و پليمر(پلي الكتروليت) با نام تجاريFLOC-IT II (I-6883) Emergency ، عمل لخته سازي ذرات معلق صورت گرفته كه با استفاده از سانترفيوژ اين لخته ها جدا مي شود. در اين روش، با استفاده از 300 متر مكعب سيمان و سيليكات سديم 14088 متر مكعب كنده در طي حفاري شش حلقه چاه به طول 23526 متر حفاري تثبيت و بي خطر سازي شده و از ورود 111630 متر مكعب پساب آلوده به اكوسيستم مرجاني جلوگيري بعمل آمده است. اين سيستم بدليل استفاده از تجهيزات كنترل جامدات، تصفيه پساب، حوضچه ها و محل دفع ايزوله، داراي كارايي لازم جهت جلوگيري از ورود و نشت آلاينده ها به اكوسيستم هاي اطراف مي باشد.