بررسي دوره بازگشت مقادير حدي دماي پرتقال

Check the return periods of Portuguese temperature

كميت و كيفيت محصولات‌ كشاورزي و باغي تحت‌ تأثير شرايط جوّي منطقه بويژه دماي هوا قرار دارد. بروز دماهاي حدّي ميتواند در مراحل مختلف فنولوژي، خسارات فراواني بر محصولات كشاورزي وارد نمايد. بررسي اين دماها و آستانه¬هاي خطر در مراحل مختلف فنولوژي كمك ميكند كه باغداران ضمن آگاهي از زمان آسيب¬پذيري محصول، ارقام سازگار با شرايط اقليمي پيش رو را انتخاب كنند. در مطالعه حاضر تأثير دماهاي حدّي بر محصولات پرتقال واريته تامسون و درصد احتمال رخداد دماهاي حدي در استان مازندران بررسي شد. با توجه به وسعت باغهاي مركبات در ارتفاع زير 500 متر در استان، مناطق زير 500 متر نواحي جلگه¬اي استان بررسي شد كه شامل 9 ايستگاه هواشناسي رامسر، نوشهر، قراخيل، آمل، بابلسر، ساري، دشت ناز، اميرآباد وگلوگاه است. به منظور حصول اطمينان از كفايت دوره آماري پارامترهاي بيشينه و كمينه دماي روزانه با استفاده از رابطه «ماكوس»، كافي بودن دوره آماري حداقل 12 سال براي انجام مطالعه تاييد شد و توزيع آماري مناسب وقوع دماهاي حدي مراحل 6 گانه فنولوژي پرتقال انتخاب گرديد و با توجه به آن ريسك رخداد و دوره بازگشت آن محاسبه شد و پهنه¬هاي ريسك مخاطرات آستانه¬اي دماهاي بالا و پايين منطقه مورد مطالعه استخراج گرديد. احتمال رخداد دماهاي بيشينه و كمينه خطرآفرين در بيشتر مراحل فنولوژي گياه ناچيز بود. اما احتمال رخداد دماي حدي در مراحل حساس فنولوژي وجود دارد. احتمال رخداد دماي بيشينه خطرآفرين در مرحله دوم فنولوژي پرتقال يعني دماي بيش از 35 درجه سانتي گراد در فصل گرم كه زمان گل دادن و تشكيل ميوه ميباشد در دوره بازگشت¬هاي مختلف در پهنه¬هاي مركزي و شرقي استان تقريبا 100درصد است. احتمال رخداد دماي كمينه خطرآفرين در مرحله پنجم فنولوژي پرتقال يعني دماي پائين تر از 2- درجه سانتي گراد در فصل سرد كه زمان رسيدن ميوه و قبل از برداشت آن است از 50 تا 80درصد متغير بوده و در مناطق مركزي و شرقي استان بيشتر است. در مرحله ششم فنولوژي كه مرحله استراحت گياه است نيز احتمال رخداد دماي كمينه حدي يعني پائين تر از 4/4- درجه سانتي گراد بين 50 تا 100 درصد ميباشد.