ريشه يابي نقوش به كار رفته در قاليچه هاي دهستان پترگان و دهستان شاسكوه

بخشي از دست بافته هاي زنان و دختران روستاهاي بارنجگان، معصوم آباد، چاه زرد، كبوده و يزدان در دهستان پترگان و همچنين روستاهاي فندخت، استند، نوده، كريزان و آبيزو در دهستان شاسكوه واقع در شهرستان زيركوه استان خراسان جنوبي، در قالب قاليچه هاي دست بافت با تنوع فراوان در رنگ و نقش متجلي شده است. اين هنر سنتي، مرجع مناسبي براي پژوهش در هنر قالي بافي است. در اين تحقيق كه بر حوزه جغرافيايي شهرستان زيركوه، شامل تعدادي از روستاهاي واقع در دهستان پترگان و دهستان شاسكوه متمركز شده، گردآوري يافته ها و داده ها به صورت ميداني صورت گرفته است. شيوه بررسي و تجزيه و تحليل اطلاعات به صورت كيفي و روش تحقيق به صورت توصيفي ـ تحليلي است. بررسي و نماد شناسي انواع نقوش به كار رفته بر قاليچه‌هاي روستاهاي ذكر شده نشان مي دهد كه تاثير پذيري از باورها و اعتقادات، شرايط اقليمي منطقه و تعاملات مختلف فرهنگي مردم اين خطه، بر نقش آفريني و ايجاد نقش در قاليچه‌هاي شهرستان زيركوه موثر است. همچنين، نتايج پژوهش پيش رو نشان داد بخش عظيمي از نقوش قاليچه هاي اين منطقه در گذر تاريخ هويت واصالت خود را حفظ كرده است. در اين ميان، فرهنگ بومي و داستان سرايي هاي محلي، بخش مهمي از شكل گيري نقوشي چون: پادراز، مرغي، نقش مجمه و گل غلط را به خود اختصاص داده است. همچنين همجواري اين منطقه با ساير مناطق توليد كننده دست بافته هاي داري، تعاملات و ارتباطات فرهنگي متقابل را به دنبال داشته كه خود زمينه گسترش و نشر اين هنر را فراهم كرده است.