بررسي تطبيقي رابطه اسلام و مسيحيت با علم جديد از سه منظر «تاريخي»، «فرهنگي» و «معرفتي» با تاكيد بر تبيين رابطه اسلام و علم

در نيمه دوم قرن گذشته، فيلسوفان علم، وجوه غيرعيني علم را مدنظر قرار داده و درباره آن، به نظريه‌پردازي پرداختند. در امتداد اين تلاش‌هاي نظري، با توجه به اينكه واضح شده بود كه علم متاثر از عوامل و گرايش‌هاي فلسفي- اجتماعي است، اين سوال مهم، به ويژه نزد خداباوران، مطرح گرديد كه نسبت وجوه غيرعيني علم جديد شامل وجوه متافيزكي، معرفت‌شناختي، فرهنگي، غايي و روشي با دين و آموزه‌هاي آن چگونه است؟ در پاسخ به اين سوال، طيف متنوعي از نظريه‌ها از سوي متفكرين عرضه شده است كه بسياري از آن‌ها، به فضاي فكري جهان اسلام نيز منتقل شده و آن را تحت تاثير قرار داده‌اند. با اين حال، به نظر مي‌رسد كه تفاوت‌هاي مهمي ميان اسلام و مسيحيت وجود دارد كه بررسي تطبيقي دقيق‌تري را براي تشخيص رابطه اسلام و علم جديد و شباهت‌ها و تفاوت‌هاي آن با مسيحيت ضروري مي‌سازد. در اين مقاله به بررسي تطبيقي نسبت اسلام و مسيحيت با علم، به تفكيك از سه منظر «تاريخي»، «فرهنگي» و «معرفتي» پرداخته مي‌شود و با تاكيد بر تفاوت‌هاي اين دو دين ابراهيمي در رابطه‌شان با علم از سه منظر مذكور، تبيين خواهد شد كه اسلام، اگرچه تفاوت‌هاي مهمي با مسيحيت در رابطه‌اش با علم جديد دارد اما در عين حال، چنين نيست كه هيچ‌گونه چالشي نداشته باشد و نسبت خود با علم جديد را، بر مبناي وحدت و همبستگي كامل تعريف نمايد. در عين حال، توضيح داده خواهد شد كه چگونه چالش‌هاي اسلام با علم جديد، متفاوت از چالش‌هاي مسيحيت است و در نتيجه، در تبيين نسبت ميان اسلام و علم جديد، از نظريه‌هاي زيست‌جهان مسيحي، مي‌بايست با دقت نظر بيش‌تري بهره برد.