واكاوي اصول و عوامل يادگيري فعال رويكرد آموزشي هاي/اسكوپ در دوره پيش از دبستان

مقدمه و بيان مسئله: سال‌هاي آغازين دوره زندگي كودك حساس‌ترين و اساس‌ترين دوره رشد كودك است و كليه اقدامات و فعاليت‌ها در اين دوره بر شخصيت و آينده زندگي او اثر خواهد گذاشت.(مفيدي،1395).جايگاه و نقشي كه اين دوره بر زندگي كودك دارد باعث شده است امروزه متخصصان و نظام‌هاي آموزشي پيشگام اين حوزه، الگوها و رويكردهايي براي اين دوره طراحي و اجرا نمايند. هاي/اسكوپ به‌عنوان يكي از رويكردها و نظام‌هاي آموزشي شناخته‌شده و موفق دنيا در حوزه آموزش كودك است. High سطح فردي پيشرفته‌اي است كه ما آرزو داريم همه‌ي كودكان قادر به كسب آن باشند و Scope ميزان (محدوده) تجاربي است كه ما مي‌توانيم به كودكان ارائه دهيم تا در بدست آوردن توانايي-هاي فردي‌شان، آن‌ها را حمايت كند. هاي/اسكوپ رويكردي مبتني بر يادگيري سازنده گرا و كودك محور است كه در مركز تمام فعاليت‌ها و برنامه درسي خود يادگيري فعال قرار دارد.(هكمن و همكاران،2010الف). با توجه به جايگاه و نقش يادگيري فعال به‌عنوان مركز فعاليت‌ها و برنامه‌هاي رويكرد هاي/اسكوپ شناسايي و بيان عوامل و اصول يادگيري فعال در اين رويكرد مي‌تواند نقش اثرگذاري در شناخت و اجراي بهينه اين رويكرد غني در ساختار آموزشي دوره پيش از دبستان باشد. ازاين‌رو در پژوهش حاضر به شناسايي و بيان اصول و عوامل اصلي يادگيري فعال در رويكرد هاي/اسكوپ پرداخته‌شده است. در جهت تحقق اين اهداف سؤالات زير مطرح گرديده است: 1- يادگيري فعال در رويكرد هاي/اسكوپ چگونه است؟ 2- اصول يادگيري فعال در رويكرد هاي/اسكوپ چيست؟ 3- عوامل اصلي يادگيري فعال در رويكرد هاي/اسكوپ چيست؟ روش‌شناسي پژوهش پژوهش حاضر ازنظر روش‌شناسي، توصيفي – تحليلي بر پايه مطالعات اسنادي- كتابخانه‌اي هست. ابتدا به مطالعه و بررسي منابع اوليه و ثانويه در خصوص رويكرد آموزشي هاي/اسكوپ پرداخت شد. سپس در مرحله بعد داده‌هاي گرداوري شده بر اساس روش استنتاجي مورد تجزيه‌وتحليل قرارگرفته و با توضيح مفاهيم و بررسي شرط‌هاي لازم به تحليل مفاهيم و استنباط اهداف تحقيق پرداخته است. يافته‌هاي پژوهش: سؤال اول: يادگيري فعال در رويكرد هاي/اسكوپ چگونه است؟ يادگيري فعال همان روشي است كه كودكان به‌طور فعال ياد مي‌گيرند! آن‌ها با استفاده از حس‌هاي خودشان درمي‌يابند كه هر چيزي چگونه است. و اين رويه از زمان تولد در دوران كودكي و تا بزرگ‌سالي نيز ديده مي‌شود. كودكان براي كشف و پاسخ به سؤال‌هاي خود ابتكار خود را به كار مي‌گيرند. از آن‌ها حمايت مي‌شود تا مشكلات خود را حل كنند و از دانش رو به رشد خود استفاده كنند تا از جهان پيرامون خود بياموزند و آن‌ را درك كنند.(هاكمن و همكاران ،2010 ب). يادگيري فعال در هاي/اسكوپ به‌عنوان نوعي از يادگيري تعريف‌شده است كه كودك با تعامل داشتن با اشياء، افراد، ايده‌ها و وقايع درك جديدي را مي‌سازد. (هومان و ويكارت،2002). سؤال دوم: اصول يادگيري فعال در رويكرد هاي/اسكوپ چيست؟ فرايند يادگيري فعال در هاي/اسكوپ بر مبناي چهاراصل بنيادي مهم قرار دارد: 1- كار مستقيم با اشياء: اشاره به كليه وسايل موجود در الگوي آموزشي و هر آنچه در پيرامون كودك موجود است و كودك از طريق مواجه با آن مي‌تواند تجربيات گوناگون كسب كند. 2- بازتاب فعاليت‌ها: دربردارنده مسير و فرايندي است كه كودك در قالب فرايندهاي روال روزانه و نقش تسهيلگري و حمايتي مربي طي مي‌كند تا از مقدمات و پرسش‌هاي ذهني به نتايج و پاسخ برسد 3- خلاقيت: آزادي و اجازه كودك در وارسي، دست زدن و ازمايشات پيرامون خود باعث پرورش سطحي از خلاقيت و نوآوري در كودكان مي‌شود. 4- حل مسئله: كودك در فعاليت‌هاي آموزش خود در چرخه روال روزانه با مسائل و تعارضات گوناگوني روبه‌رو مي‌شود كه در فرايند حل تعارض اين مهارت در كودكان پرورش مي‌يابد.(بيات و شمس،1393 ؛ ولتشا،2012) سؤال سوم: عوامل اصلي يادگيري فعال در رويكرد هاي- اسكوپ چيست؟ در يك محيط هاي- اسكوپ ما به بچه‌ها كمك مي‌كنيم تا در سفر يادگيري فعال خود از اين پنج عامل اصلي بهره‌مند گردند: - مواد كار : انواع متفاوت از مواد جالب براي بچه‌ها خريداري مي‌شود تا با آن‌ها بازي كنند.. - انجام دادن با دست : دادن فرصت و اجازه به بچه‌ها براي كشف و كاركردن با عناصر به روش خودشان. - انتخاب : به بچه‌ها حق انتخاب دهيد تا مواد موردنظر خود را بردارند و آن‌گونه كه تمايل دارند آن‌ها به كاربندند. - زبان : از ديدگاه كودكان در خصوص آنچه انجام مي‌دهند و انجام داده‌اند، صحبت مي‌كنند، و در يادگيري آن‌ها منعكس مي‌شود. دانش‌ جديد را به كار مي‌برند و با ديگران ارتباط برقرار مي‌كنند. - حمايت -: بزرگ‌سالان با صحبت كردن با بچه‌ها در اين خصوص كه چه‌كاري را انجام مي‌دهيد از تلاش‌هايشان حمايت مي‌كنند و آن را توسعه مي‌دهند. بزرگ‌سالان در بازي به بچه‌ها مي‌پيوندند و در حل مشكلات از آن‌ها حمايت مي‌كنند.(هولت،1396 ؛ اپستاين و هومان،2012). بحث و نتيجه‌گيري هدف پژوهش حاضر شناسايي و بيان اصول و عوامل اصلي يادگيري فعال در رويكرد هاي/اسكوپ بود. در محيط يادگيري فعال، آموزگاران با ابزار گوناگون و پرورش تعاملات، تفكر كودكان را گسترش مي‌دهند و كودك را در تقويت فكري، جسمي، اجتماعي و عاطفي كمك مي‌كنند. اصول يادگيري فعال در هاي اسكوپ بر مبناي چهاراصل مي‌باشد كه عباتند از كار مستقيم با اشياء،بازتاب فعاليت‌ها، خلاقيت، حل مسئله همچنين عوامل اصلي در يادگيري را در پنج عامل مواد كار، دست‌كاري كردن، انتخاب، زبان ،حمايت قرار دارد مربيان با شناسايي و به‌كارگيري اين اصول و عوامل مي‌توانند بافت يادگيري فعال بهينه‌اي براي يادگيرندگان فراهم آورند.