بررسي تاثير آموزش «برنامه خودمديريتي پنج-آ» بر ساختار نقش در خانواده هاي داراي كودكان فلج مغزي

مقدمه: فلج مغزي شايع ترين ناتواني حركتي مزمن در كودكان است كه مي تواند تاثيري منفي بر ساختار نقش در خانواده داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف تعيين تاثير آموزش « برنامه خودمديرتي پنج-آ» بر تغييرات نقش در دو بعد جسماني و هيجاني خانواده هاي داراي كودكان فلج مغزي انجام شده است. روش كار: در اين مطالعه كه به صورت نيمه تجربي در سال 95-94 انجام شد، 47 مادر داراي كودك فلج مغزي 4 تا 12 ساله ساكن استان كردستان و به شيوه تمام شمارس انتخاب شدند كه در مرحله بعد از مداخله به علت ريزش نمونه ها، 23 مادر در گروه مداخله و 16 مادر در گروه كنترل قرار گرفتند. داده ها با پرسشنامه اطلاعات جمعيت شناختي مادر و كودك و فرم كوتاه 36 سوالي بررسي سلامت (Survey Health 36 Form Short) با روايي و پايايي، توسط مادران در دو مرحله قبل و بعد از آموزش «برنامه خودمديريتي پنج-آ» كامل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار اس پي اس اس نسخه 22 مورد تحليل قرار گرفت. يافته ها: ميانگين سن مادران در مطالعه حاضر 5/33 و ميانگين ست كودكان 2/6 سال بود. در مرحله قبل از مداخله ميانگين اختلال نقش بخاطر سلامت هيجاني در گروه مداخله 49/14 و گروه كنترل 91/22 بود و دو گروه اختلاف معناداري نداشتند (846/0=p)، و ميانگين اختلال نقش بخاطر سلامت جسمي در گروه مداخله 13/14 و در گروه كنترل 94/10 بود و دو گروه اختلاف معناداري نداشتند (582/0=p)، اما در مرحله بعد از مداخله ميانگين اختلال نقش بخاطر سلامت هيجاني در گروه مداخله 33/33 بوده كه نسبت به قبل از مداخله داراي (001/0=p) و همچنين ميانگين اختلال نقش بخاطر سلامت جسمي (004/0=p) بود كه تاثير مداخله فوق را در دو بعد سلامت رواني و هيجاني نشان مي دهد. نتيجه گيري: با توجه به وجود كودكان داراي نيازهاي خاص در خانواده، ساختار نقش در خانواده دچار تغييرات خواهد شد و آموزش « برنامه خودمديرتي پنج-آ» بر اساس نياز سبب تسهيل مراقبت از كودك و به دنبال آن ارتقا ساختار نقش خانواده در دو بعد جسماني و هيجاني خواهد شد. پيشنهاد مي شود آموزش به خانواده ها در راستاي ارائه مراقبت صحيح به منظور بهبود شرايط خانواده و ارتقا ساختار نقش مراقبين كودكان فلج مغزي و تسهيل مراقبت از اين كودكان با توجه به نيازها انجام شود.