پايش و ارزيابي ميزان غلظت ريزگردهاي حاكم بر شهر يزد

ذرات معلق با قطر آيروديناميكي كوچك تر از ده ميكرون، تاثيرگذارترين ذرات موجود در گردوغبار بر روي سلامت موجودات زنده و اكوسيستم هستند. اين ذرات علت اصلي كاهش ميدان ديد يا تاري هواي ناشي از آلودگي در شهرهاي بزرگ مي باشند. شهر يزد واقع در كوير مركزي و از مهم ترين شهرهاي صنعتي ايران است. ذرات معلق در هواي اين شهر، پتانسيل بالايي را در آلودگي هوا دارد. در روزهاي بدون باد و با پديده وارونگي، ريزگردهاي صنعتي و در روزهاي با بادناكي بيش از سرعت آستانه، تركيب ريزگردهاي صنعتي و معدني و ساير اراضي، موجب تشديد غبارناكي هوا در سطح شهر يزد مي شود. هدف از اين مطالعه، بررسي ميزان غلظت ذرات معلق و ارتباط آن با رخدادهاي گردوغبار شهر يزد در طي سال هاي 1391 تا 1395، با استفاده از اطلاعات ارايه شده از ايستگاه سنجش آلودگي شهر يزد است. نتايج نشان داد كه رابطه مستقيم و تاثيرگذاري بين ميزان ذرات معلق و تعداد رخداد گردوغباري شهر يزد وجود دارد. متوسط غلظت PM10 موجود در هوا در چهار ماه نخست سال، بيش از 115 ميكروگرم بر مترمكعب است كه بالاترين ميزان غلظت، در طي 12 ماه سال بوده و اين افزايش غلظت همزمان با بيشترين زمان وقوع رخداد گردوغبار در شهر يزد است. اين فرآيند نشان مي دهد كه بخش اعظمي از ريزگردهاي ثبت شده در محدوده شهر يزد، عامل توسعه معدني، خاصه معادن شن و ماسه دارد كه عموما در مجاورت شهر قرار دارند و همزمان با تشديد شرايط بادناكي بر غلظت آن ها در شهر افزوده مي شود. بنابراين، با توجه به غلظت بالاي ريزگردها به ويژه در فصل بهار و تاثير آن بر سلامتي افراد جامعه، لازم است كه اقداماتي در جهت كنترل و كاهش اثرات اين پديده صورت پذيرد.