برنامه ريزي تثبيت كانون گردوغباري جنوب شرق اهواز

به منظور تدوين برنامه تثبيت كانون يا منشا توليد ريزگرد جنوب شرقي اهواز، وضعيت بادهاي فرساينده استان خوزستان با استفاده از آمار ساعتي سرعت و جهت باد، تجزيه و تحليل شد. براين اساس، تقويم وزش، ميانگين، بيشينه،كمينه و انرژي بادهاي بالاتر از آستانه فرسايش بادي، پتانسيل حمل ماسه، جهت حركت نهايي ماسه، اندازه برداري حمل ماسه و شاخص همگني تغييرپذيري جهات باد محاسبه و برخي از آن ها به صورت نقشه در سطح كانون، پهنه بندي شدند. ويژگي هاي عمومي خاك و پوشش گياهي محدوده كانون در يك شبكه 2×2 كيلومتر برداشت و اجزاي واحدهاي اراضي از يكديگر تفكيك شدند. آستانه فرسايش بادي و فرسايش پذيري خاك ها در سرعت هاي 10، 15، 20 و 25 متر برثانيه در تونل باد اندازه گيري شد. با رويهم گذاري لايه هاي فرسايش پذيري خاك، مقاومت برشي و فشاري خاك سطحي و تيپ و تراكم پوشش گياهي، حساسيت اراضي به فرسايش بادي براي هر واحد كاري مشخص گرديد. نوع كانون از نظر شكل شناسي شامل نقطه اي، خطي و صفحه اي طبقه بندي و نوع برنامه ريزي تثبيت، با توجه به ماهيت شكل كانون و ويژگي هاي اكولوژيكي در هر واحد كاري تعيين شد. نتايج نشان داد كه تغييري در انرژي بادهاي فرساينده در سال هاي اخير به وجود نيامده است و فعال شدن كانون ريزگرد به تغييراتي كه در سطح اراضي و خاك اتفاق افتاده باز مي گردد. باد جنوبي تا جنوب شرقي كه از اواخر آذر تا اواخر اسفند در سطح كانون مي وزد مهمترين بادي است كه گردوخاك غليظي از سطح كانون بر روي شهر اهواز مي ريزد. با توجه به شكل صفحه اي كانون، نوع روش تثبيت براساس برنامه ريزي سرزمين پي ريزي گرديد. براين اساس در واحدهاي كاري كه داراي پتانسيل تثبيت بيولوژيك هستند عمليات احياء پوشش گياهي طبيعي، بادشكن حاشيه مزارع، درخت كاري حاشيه جاده ها، جنگل كاري، بوته كاري و برنامه حفاظتي مانند قرق پيشنهاد شد. در واحدهاي كاري كه داراي محدوديت رويشي بودند نيز با توجه به خصوصيات خاك، عمليات آبشويي، مرطوب سازي، احداث گورآب و بادشكن غيرزنده در نظر گرفته شد.