بررسي اثر خشكسالي بر رخداد گردوغبار در غرب ايران

پديده گردوغبار يكي از مهم ترين پيامدهاي فرسايش بادي و كاهش رطوبت خاك در سطح ايران و جهان، به ويژه در منطقه غرب و جنوب غرب كشور است. پژوهش حاضر با هدف بررسي تاثير كاهش بارش و خشكسالي بر رخداد گردوغبار در استان هاي خوزستان، ايلام، لرستان، چهارمحال و بختياري و كهگيلويه و بويراحمد انجام شد. در اين پژوهش، تركيبي از روش هاي آماري براي تجزيه و تحليل اطلاعات ايستگاهي و شاخص SPI براي محاسبه خشكسالي و شدت وقوع آن استفاده شد. نتايج نشان داد، از نظر مكاني بيشترين فراواني رخداد گردوغبار براي استان هاي واقع در قسمت غربي منطقه مورد مطالعه (خوزستان و ايلام) است و از نظر زماني بيشينه گردوغبار در سطح، طي سال هاي 2008 و 2009 ثبت شده است. در مقياس فصلي، اواخر فصل بهار و اوايل تابستان و در مقياس ماهانه ماه هاي مي، ژوين و جولاي از بيشترين رخداد گردوغبار برخوردار هستند. محاسبه خشكسالي ها نشان داد، نه تنها فراواني خشكسالي در اين منطقه بيش از ترسالي است بلكه شدت دوره هاي خشك نيز بيشتر از دوره هاي مرطوب است. توزيع زماني نمرات استاندارد شده بارش نيز نشان داد دوره هاي مرطوب به طور عمده، درابتداي دوره مطالعاتي و دوره هاي خشك از سال 2008 شروع و تا پايان دوره مطالعاتي از تمركز بيشتري برخوردارند. بررسي تاثير خشكسالي ها بر رخداد گردوغبار نيز حاكي از آن است كه در سال هاي همراه با كاهش شديد بارش (خشكسالي شديد) ارتباط خوب و معناداري بين وقوع خشكسالي و رخداد پديده گردوغبار وجود دارد، زيرا شديدترين رخداد خشكسالي ها و گردوغبار در سال هاي 2008 تا 2012 رخ داده است.