ارزيابي نقش بادهاي محلي در فرسايش بادي(مورد مطالعه: ريگ زرين)

پديده گردوغبار يكي از بحران هاي محيط زيستي حال حاضر مناطق خشك و نيمه خشك در سطح دنيا قلمداد مي شود كه هر سال زيان هاي جاني و مالي فراواني به ساكنين اين مناطق وارد مي كند. از اين نظر، منطقه ايران مركزي يكي از مناطق پرخطر ايران و جهان به شمار مي رود، كه به دليل حجم زياد مواد رسوبي ريزدانه و وجود بادهاي نسبتا شديد و دايم منطقه اي، از زمان هاي قديم به عنوان خطري جدي براي ساكنين آن معرفي شده است. اين پژوهش به دنبال بررسي نقش بادهاي محلي در انتقال و جابجايي رسوبات و ايجاد طوفان هاي گردوغبار است. بر اين اساس، محدوده ريگ زرين در شمال غربي شهر يزد در داخل كوير زرين مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور از آمار داده هاي باد و نقشه هاي توپوگرافي و رقومي ارتفاعي بهره گيري شد. يافته ها نشان داد كه ريگ زرين از سه جهت شمال، جنوب و شرق توسط ارتفاعات نسبتا بلندي محصور شده است. نقشه هاي متوسط هم دماي سالانه و هم دماي فصل گرم نشان داد كه اختلاف دمايي بيش از 15 درجه بين ريگ و ارتفاعات در بيشتر ايام سال وجود دارد كه سبب ايجاد اختلاف فشار و بالتبع شكل گيري بادهاي همگرا به سمت بخش مركزي ريگ شده است. بادهاي همگرا سبب ايجاد هرم هاي مرتفع ماسه اي در نقطه تلاقي با ارتفاع بيش از 200 متر شده اند. براساس نتايج به دست آمده، بادهاي محلي حاصل از اختلاف فشار در ايران مركزي اگر در امتداد بادهاي غالب يا فصلي قرار گيرند نقش بسيار جدي در ايجاد طوفان هاي گردوغبار و جابجايي رسوبات خواهند داشت