توجه به، رويكردي در جهت حفاظت از منابع آب و خاك

به منظور مطالعه كارايي استفاده از زمين و بهره‌وري آب در تناوب‌هاي دهستان دشت، شهرستان شهرضا پژوهشي در سال 1393 انجام شد. براي محاسبه كارايي استفاده از زمين، مجموع تعداد روزهاي حضور گياهان زراعي در تناوب بر كل روزهاي دوره تناوب تقسيم شد. در مطالعه حاضر سه تناوب (پياز پاييزه-گلرنگ تابستانه- گندم)، (خربزه-گندم-گلرنگ تابستانه) و (پنبه- آيش- سورگوم علوفه اي كشت اول) به ترتيب با ضرايب 3- ، 33/3- و 4- از وضعيت نامطلوب‌تري نسبت به ساير تناوب‌ها برخوردار بودند. كارايي استفاده از زمين در منطقه مطالعاتي دامنه اي از 58 تا 88 درصد داشت (شكل 2). تناوب‌هاي (كلزا- ذرت دانه اي ميان رس- جو)، (گلرنگ پاييزه-ارزن-جو) و (پياز پاييزه-گلرنگ تابستانه- گندم) به ترتيب با كارايي استفاده از زمين 88، 83 و 87 درصد بالاترين مقادير كارايي استفاده از زمين را داشتند. محصولات با طول دوره رشد كم و امكان توليد دو محصول در سال اول تناوب دليل اين افزايش كارايي است. در پژوهشي در مناطق كويري استان اصفهان در بين تناوب‌هاي آزمايش شده، كارايي استفاده از زمين دامنه اي از 21 تا 53 درصد داشت حضور آيش در تناوب‌ها مي‌تواند كارايي استفاده از زمين را به طور قابل ملاحظه اي كاهش دهد و چنين وضعيتي در تناوب (پنبه- آيش - سورگوم علوفه اي كشت اول) قابل مشاهده است. در ايران محدوديت منابع آب بيش از زمين مسئله ساز بوده و بنابراين بيشتر توجهات معطوف به مسئله آب است و بنابراين كارايي استفاده از زمين كمتر مورد توجه بوده است.