بررسي نرخ فرونشست ريز گرد ها و غلظت برخي عناصرسنگين در منطقه جرقويه شرق اصفهان

The Study of Dust Storm Deposition Rate and Determination of some Heavy Metal

ذرات گرد و غبار يك منبع مهم فلزات سنگين بوده و عناصر سنگين مي توانند همراه با آن در مقياس وسيعي منتشر شوند. اين مطالعه به منظور بررسي ويژگي هاي گرد و غبار اتمسفر و پايش عناصر سنگين گرد و غبار در شرق اصفهان در محل هاي روستاهاي مالواجرد ، شاهكرم ، اسلام آباد ، پيكان ، اشكهرين ، كفران ، حيدر آباد ، اژيه و شهرهاي نيك آباد ، حسن آباد و هرند انجام شد. گرد و غبار به صورت ماهانه، از مهر 1395 تااسفند 1395 به مدت 6 ماه از 11 نقطه با استفاده از تله هاي شيشه اي نصب شده در پشت بام ساختمان هاي يك طبقه نمونه برداري شد. خاك سطحي نيز يك بار از مجاورت مناطق نمونه برداري گرد و غبار برداشت شد. نرخ فرونشست گرد و غبار وتوزيع اندازه ذرات آن تعيين شدند. غلظت عناصر سنگين وخصوصيات شيميايي و فيزيكي در گرد و غبار تعيين شد. نتايج نشان داد كه بيشترين نرخ فرونشست گرد و غبار مربوط به مهر و اسفند ماه و كمترين نرخ فرونشست مربوط به ماه بهمن مي باشد. كه اين تغييرات زماني و مكاني به عوامل اقليمي از جمله بارندگي و رطوبت نسبي و شدت و جهت باد غالب وابسته است. توزيع مكاني فراواني ذرات رس ، سيلت و توزيع تك قله اي ذرات حاكي از وجود يك منبع يكسان و مشترك گرد و غبار در طول دو فصل مي باشد. بيشترين غلظت عناصر سنگين در فصل زمستان و كمترين مربوط به فصل پاييز مي باشد. غلظت و فرونشست عناصر سنگين و توزيع مكاني و زماني آنها تحت تاثير فعاليت هاي انسان زاد و صنعت و سوخت فسيلي و اقليم منطقه قرار دارند. شاخص عناصر روي ارسنيك سرب كادميوم بدست آمد. غلظت بالاي يونهاي محلول و مقادير EC ، pH و آهك گرد و غبار ، منشاء گرد و غبار را از خاكهاي شور و آهكي منطقه احتمال مي دهند.

Dust particles are an important source of heavy metals. Heavy elements could be distributed extensively along with and could affect environment and human health. This study was conducted to examine the characteristics of dust atmospheric and monitoring of dust heavy elements in the east of Isfahan in the villages of Malayarud, Shahkarm, Islamabad, Pikan, Eshkehrin, Kfaran, Hyderabad, Ayehia and Nikabad, Hassan Abad and Harand. From Mehr 1395 to Esfand 1395 for six months, dust were sampled monthly from 11 points by using glass traps mounted on the roof of one floor buildings. Once surface soils were picked up from the vicinity of sampled areas of dust. The results showed that, the highest rate of subsidence of dust were related to month of Mehr and Esfand and the lowest subsidence were related to the Bahman. This change in time and space were depended on climate factors such as rainfall and relative humidity, and the intensity and direction of the dominant wind. The highest concentration of heavy elements was in the winter and the lowest was in the fall season. The concentration and subsidence of heavy elements and their spatial and temporal distributions were influenced by human activities, industry and fossil fuels and the climate of the region. The index of lements was found as: Zn As Pb Cd. High concentrations of soluble ions and EC, pH and lime show the source of dust from salty and calcareous soils probably.