نقش اساطيري هويت ايراني در طراحي بسته بندي تشريفاتي هداياي دولتي

هدايايي كه از جانب دولت ايران به مقامات عالي رتبه ديگركشورها اهدا مي گردد، با توجه به جايگاه ويژه صنايع دستي ايران زمين در دنيا، گزيده اي نفيس از اين محصولات مي باشد. هدايايي كه سفيران فرهنگ و هنر ايران هستند. از اين رو مهم است مخاطب نسبت به تفكري كه در نوع ارائه آن ‌داشته‌ايم پس از سلامت محصول، به ديده احترام بنگرد. تاكنون نمونه هاي متعددي براي اين امر، مورد استفاده قرار گرفته است اما در ارائه اين هدايا، به اهميت تاثيرات فرهنگي و تشريفاتي كه اصل موردتوجه در برقراري ارتباطات سياسي، اقتصادي وفرهنگي كشورها است، به طور جدي توجه نشده است. موضوع اين تحقيق، دغدغه اي است كه باتوجه به تقاضا و نياز كشور و متوليان اين حوزه، نگارنده را بر آن داشت، وجوه كيفي و تشريفاتي بسته بندي هداياي دولتي را با نگاهي نو و متفاوت بررسي نموده و با توجه به اهتمام فرهنگ ها در جهان معاصر براي رسيدن به موقعيت برتر فرهنگي، براي حفظ و گسترش تمدن و فرهنگ ايراني، هويت ملي را در طراحي اين نوع بسته بندي به عنوان مهم ترين هدف اين پژوهش مورد دقت قراردهد. امكان هاي كارآفريني، حمايت از بخش توليدي كشور، تنوع در توليد، تشخص بخشي به محصولات صنايع دستي و ايجاد شناسنامه به زبانهاي رسمي دنيا، با بهره گيري از توان علمي جمعي از طراحان صنعتي، گرافيك و ديگر متخصصان و استادكاران حرف و علوم مرتبط در حوزه هاي هنري، اجتماعي، فرهنگي و سياسي كشور بر پايه ي علم وتكنولوژي روزدنيا، با هدف استراتژي نفوذ در بازارهاي جهاني ازديگر اهداف موردتوجه اين تحقيق مي باشد. در اين مطالعه توصيفي- تحليلي كه به صورت مقطعي انجام گرديد، نمونه گيري در فاز اول به روش احتمالي سيستماتيك و فاز دوم به روش غيراحتمالي سهميه اي بوده كه با روش پرسشگري و مصاحبه به نتايج قابل قبولي دست يافتيم، يافته ها حاكي از اين واقعيت است كه شناسايي دقيق نوع، جنس، سايز، تنوع و تيراژپايين محصولات صنايع دستي، همچنين اقليم و فرهنگ كشور مقصد، از فاكتورهاي حائز اهميت مي باشند. يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد، تاريخ، زبان، اسطوره‌ها، هنر و ادبيات كهن از عناصري هستند كه “هويت فرهنگي” هر جامعه را مي‌سازند. در اين راستا مي توان با بهره گيري از اساطير شاهنامه فردوسي، به عنوان منشاء هويت پنداري در اين پژوهش براي انتقال مفاهيم اقتدار، صلح، پيروزي و خردي كه مضمون اصلي شاهنامه است به ذهن مخاطب بهره جست، به اين ترتيب پس از دست يابي به سطوحي از هويت، به منظور شكل گيري و تفسير مفاهيم و نشانه هاي اساطير موردنظر و رمزگشايي آنها، علم نشانه شناسي را نيز مورد دقت داد كه با نمود اين مفاهيم در بسته بندي، آن به محصول يا اثري مفهومي مبدل گرديده،با اين باوركه باعث افزايش سطح خوشايندي هم نيز در طرفين شود. در اين مقاله سعي شده است به دليل خاص و استراتژيك بودن نوع بسته بندي مورد پژوهش، ضمن تاكيد بر اعمال استانداردهاي مورد نياز بسته بندي محصولات صادراتي، معيارهاي زيبايي شناختي، رعايت پارامترهاي ارگونومي وعملكردي، طراحي پايدار و زيست محيطي همچنين جنبه هاي اقتصادي، متريال و روشهاي ساخت منحصربفرد در كشور مانند متريال هاي صنايع دستي، در طراحي نيز موردتوجه قرار گيرد. نگارنده بر اين باور است كه، با اعمال اينگونه اقدامات، ضمن تربيت طراحان نوپا توسط پژوهشگران و طراحان متخصص اين رشته با هدف ايجاد شاخه اي جديد در حوزه طراحي بسته بندي صنايع دستي به منظور اهميت بخشي، انسجام و خلق هويت براي اين توليدات درسطح بين الملل، بتوان گامي موثر در جهت اشاعه و برون رفت فرهنگي، توسعه اقتصادي و پديده توريسم برداشت.