جايگاه عقلانيت و هويت ديني از منظر امام خميني (ره)

گفتمان امام خميني (ره) در واكنش به تبعات سيطره گفتمان مدرن بر ذهنيت فردي و جمعي، حول محور حياط طيبه فصل بندي مي شوند و به نظر مي رسد اين گفتمان به دليل انطباق با نظام صدقي جامعه ايران مي تواند نظام معنايي خود را در ذهنيت جمعي اجتماعي تثبيت كند. عقلانيت به عنوان اصل انكارناپذير در شكل‌گيري اين گفتمان جايگاه ويژه اي در انديشه سياسي حضرت امام(ره) دارد. عقلانيت همواره با رفتارها و منش‌هاي سياسي- اجتماعي همراه با ديدگاه بسياري از صاحب نظران غربي و اسلامي مخصوصا در حوزه فلسفه مواجه بوده است. در تمامي اين ديدگاه‌ها وجه تمايزي ديده مي‌شود كه نوع نگاه به دين و ارتباط آن با عقلانيت را مورد بازشناسي و ارزيابي قرار مي‌دهد. يك ديدگاه نبود دين را رسيدن به عقلانيت مي‌داند و ديدگاهي ديگر عقل را همراهي هميشگي براي دين معرفي مي‌كند. به بيان ديگر در يك ديدگاه وجود عقل كافي است و در ديدگاهي ديگر لازم است. نقطه شروع اهميت موضوع، تعريف و بازشناسي از مفهوم عقلانيت است كه نوع نگاه به آن در ديدگاه اسلامي و غربي را روشن مي‌نمايد. حضرت امام خميني (ره) به عنوان منادي گفتمان اسلام سياسي در عصر كنوني، وجود عقلانيت را در كنار دين به كار برده‌ و نگاه خود را به عقل در كنار دين ساماندهي كرده‌است. عقلانيت ديني و انقلابي در ديدگاه ايشان اين نكته را مورد توجه قرار مي‌دهد كه در تمامي عرصه‌هاي سياسي وجود عقلانيت همراه با دين و حركت انقلابي عنصري ضروري است. در اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي و جستجو در پايگاه‌ها و منابع اطلاعات علمي تدوين شده است به بررسي جايگاه عقلانيت از منظر امام خميني (ره)، راهكارهاي عملي جهت بسط عقلانيت ديني و انقلابي، پيامدهاي افراط و تفريط در عقلانيت و مباني هستي شناسي و انسان شناسي ديدگاه حضرت امام (ره) خواهيم پرداخت.