نقد نظريه هاي توسعه و ارائه الگوي پيشرفت خاص تمدن اسلامي با بهره گيري از الگوي تمدن سيد جمال الدين اسدآبادي

بهره گيري از آراي غربي در مورد پيشرفت تمدن در كشورهاي اسلامي بيشتر بيان كننده نگراني ها و دغدغه هاي كشورهاي مركز و چاره يابي براي اين دغدغه هاست. گوندر فرانك آراي مذكور را صراحتاً ايدئولوژيك مي داند. از سوي ديگر جهان شاهد است كه چگونه برخي از كشورهاي آسيايي، بدون تبعيت از مدل هاي غربي و با بهره گيري از مدلي متفاوت، توسعه موفقيت آميزي را تجربه كردند. در اين مقاله اصول نظريه هاي اقتصادي و اجتماعي توسعه از دوران كلاسيك هايي مانند اگوست كنت و دوركيم (انتهاي قرن 19) تا آراي جديدتر در قالب نظريه هاي توسعه اقتصادي، استعمار، امپرياليسم، پيرامون- مركز، وابستگي و نظام جهاني (انتهاي قرن 20) مرور شد. سپس با توجه به نقاط قوت و ضعف هر يك مورد نقد قرار گرفته است. در انتها با بهره گيري از دغدغه سيد جمال الدين اسدآبادي در مورد پيشرفت تمدن اسلامي، بابي با عنوان «الگوي پيشرفت تمدن اسلامي» گشوده شده است. دستگاه مفهومي اسدآبادي كه آغاز راه است، مبتني بر اصول قوانين شش گانه، انگيزه پيشرفت، تعصب ديني، باور به قضا و قدر، فن، علم و فلسفه است كه به منظور ترسيم الگوي پيشرفت خاص تمدن اسلامي تنظيم شده است.