طرحي براي الگوي اسلامي ايراني پيشرفت بر اساس تجربه توسعه اقتصادي اجتماعي ژاپن و كره جنوبي

در اين مقاله استراتژي هاي توسعه صنعتي دو كشور ژاپن و كره جنوبي به لحاظ تاريخي مورد بررسي قرار گرفته است. با توجه به ناموفق بودن الگوهاي توسعه پيشنهاد شده از سوي بانك جهاني و IMF به كشورهاي در حال توسعه از جمله ايران و آشكار شدن كاستي هاي نظري و عملي استفاده از اين الگوها، نوعي نااميدي در دستيابي به توسعه در اين كشورها حاكم شده است. در مقابل تجربه موفق تر توسعه دو كشور ژاپن و كره در تحقق عدالت و همبستگي اجتماعي همراه با رشد سريع صنعتي نسبت به الگوهاي نئوليبرال باعث شده تا مطالعه تجارب آنها ارزشمند باشد. تاثير بالاي اهميت دادن به اخلاق و فرهنگ توسعه گرا به عنوان پيش شرط توسعه صنعتي در اين دو كشور حاكي از اهميت لزوم تحقق بسترهاي اخلاقي و فرهنگي به عنوان پيش شرط دستيابي به پيشرفت توام با عدالت و اخلاق است. راهبردهاي پيشنهادي اين مقاله با توجه به تجارب مشترك كشورهاي موفق، تحليل تاريخي شرايط آنها و توجه با اشتراكات آن با اقتصاد اسلامي بوده است. از جمله اين راهبردها مي توان به موارد زير اشاره نمود: تقويت همبستگي دورني، حداقل نمودن تنشها، تحقق عدالت اجتماعي و برابري، دخالت آگاهانه و با برنامه دولت، منع مبادله آزاد سرمايه، اقتصاد توليد محور، ايجاد دولت عاري از فساد و هدايتگر بازار، جايگزيني واردات، تعاون به جاي رقابت ناسالم دروني، استراتژي حمايت عام از تمام صنايع بخصوص صنايع استراتژيك و كشاورزي به جاي پيروي از مزيت نسبي و حذف تعرفه هاي مدل ريكاردويي تجارت، گسترش تحقيق و توسعه، هدف گزاري صنعتي و كنترل اعتبارات از سوي دولت. اين مقاله تعامل تاريخي عوامل فرهنگي و نهادي با سياست هاي توسعه صنعتي خصوصا حل و فصل تقابل دين با عوامل جديد توسعه را مورد بررسي قرار مي دهد.