نقدي بر برنامه‌هاي توسعه‌ كشورهاي درحال‌توسعه با رويكرد آينده‌پژوهانه بر الگوي اسلامي ايراني پيشرفت

بي شك يكي از دغدغه هاي كشورهاي مختلف، توسعه و رشد مي باشد. اين مفهوم زاييده تلاش متفكران غربي در 150 سال اخير، تلاشي براي بهبود شرايط اقتصادي و اجتماعي كشورهاست. بنياد فكري مدل ها و الگوهايي كه در اين زمينه ارائه شده است، اغلب بر مكاتب فكري بشري بناشده و ديدگاهي صرفاً مادي به همراه دارد. عليرغم نتايج موفقيت آميز اين الگوها، اشكالات بسياري نيز در آن ها آشكار شده است. به رغم پيشرفت هاي مادي برخي كشورها، فروپاشي اخلاقي، رشد بيعدالتي در جهان و بروز جنگ ها و درگيريها و غيره، مشاهده ميشود كه نتيجه ناگزير الگوهايي توسعه غربي است. در اين بين، انقلاب اسلامي ايران، با تجارب بيش از سيساله كه بعضا توﺃم با فراز و نشيب و گاه دنباله روي از همين الگوهاي غربي بوده، امروز به نقطه اي از بلوغ رسيده كه به دنبال طرح و ارائه الگوي بومي خويش است. چنين الگويي هم در بنيادهاي فكري و مفهومي خود، هم در مرحله پياده سازي و استقرار و هم از حيث نتايج و دستاوردها، با الگوهاي غربي متفاوت است. در مقاله حاضر، مروري بر مفاهيم توسعه غربي و ريشه هاي آن شده و سپس چالش هاي كشورهاي ضعيف تر در استفاده از چنين الگوهايي بحث شده است. در ادامه، مروري بر برنامه هاي توسعه ايران شده و سپس تلاش شده تا مفهوم الگوي توسعه اسلامي-ايراني و وجوه بارز و متمايز آن تشريح شود. از ديد اين مقاله، الگوي اسلامي ايراني پيشرفت، نه تنها ممكن و قابل طراحي و استقرار در ايران است، بلكه در ادامه توان آن را دارد كه به مكتبي جهاني براي پيشرفت و تعالي كشورهاي درحال توسعه كنوني و حتي كشورهاي پيشرفته تبديل شود.