آثار عطّار سرشار از عشق هاي شهوار

در اين مقاله گوهرهاي عشق شيخ عطّار نيشابوري را در تذكره الاوليا، الاهي نامه، اسرارنامه، مصيبت نامه، منطق الطّير و ديوان شعر به اجمال متجلّي كرده ايم. آثار عطّار سرشار از عشق هاي شهوار و چلچراغ نوراني الاهي است كه راه اهل سلوك را روشن مي سازد و براي رسيدن به سرمنزل مقصود سالكان را رهنمون مي سازد. عشق استوارترين اصل از اصول عرفان اسلامي، وحدت وجود، كشف و شهود و مراحل گوناگون عرفان عملي را تحت الشّعاع خويش قرار داده و جذّابيت و اعتبار خود را در راهنمايي و اشراق آفريني در اقوال عرفا به نمايش گذاشته و سُكري در كام جان عارفان ريخته كه به جهان بيني آنان رنگ آسماني و لاهوتي بخشيده و انسان خاكي را به افلاك كشانده است. سالك در سايه عشق تحرّك پيدا مي كند و به خواسته هاي ناممكن در عالم بي كرانه ي باطن دست مي يابد. عشق برترين نيروي ذهن و زبان عطّار است كه عقل از توانايي آن بهره مي جويد، امّا سالك براي به دست آوردن آن بايد مراحلي را طي كند و رياضت بكشد و مسافت هاي طولاني را پشت سر بگذارد و براي تقرّب به خداوند به سيروسلوك پردازد. سالك از هر پـديده و راهنمايي براي تقرّب حق استمداد مي كند، امّا جست و جوي مقام و منزلت معشوق تنها با عشق صورت مي پذيرد. منازل دور و دراز را بايد با شكيبايي و استقامت طي كرد و با چراغ درخشان عشق پيش رفت. ملامت ملامتگران نبايد سالك را از هدف نهايي باز دارد. پشت سر نهادن وادي هاي گوناگون براي رسيدن به حقيقت مطلق و خداست. امّا خداي عطّار را بايد در عالم باطن جست و جو كرد و با بازگشت به خويشتن خويش به او دست يافت. هر كس حقيقت وجود خدا را پيدا كند، در حقيقت خداي خود را پيدا كرده است.