عطّار مشهورِ ناشناخته (سيري در زندگي و آثار عطّار نيشابوري به كوشش پژوهندگان ادب فارسي)

عطّار مشهورِ ناشناخته اي كه برجسته ترين انديشمندان و پژوهندگان ادب فارسي را سال‌هاست كه مشغول شناخت خود و آثارش نموده، وجود افسانه ها در باب زندگي، آثار ، مذهب و طريقت او راه را براي اين پژوهش ها بسيار دشوار كرده است. با تلاش پي درپي اين پژوهندگان، قرن حاضر بنا بر قول شادروان زرين‌ كوب در كشف عطّار سرآهنگ قرن هاست؛ كشف بدان معنا كه پردۀ اسطوره ها و افسانه هايي كه مرور زمان بر چهرۀ عطّار افكنده بود به سعي اين پژوهندگان يكسو شد. تحقيق، مقايسه و تطبيق نتايج به دست آمده از روند تحقيقات اين پژوهندگان، خط سيري منظم و سامانمند به آگاهي هاي ما دربارۀ عطّار و زندگي و آثار اصيل او مي‌ دهد. تفكيك آثار مجعول عطّار با اجماع نظر بسياري از پژوهندگان براساس تقدّم و تأخّر روايت‌ هاي تاريخي و سير فكري شاعر، قدم بزرگي درجهت شناخت واقعي عطّار و حفظ اصالت انديشه و تفكّر اين شاعر بزرگ، نزد ادب دوستان و عرفان شناسان بوده است و چنانكه خواهيم ديد هر كدام از اين بزرگانِ پژوهنده نقش اساسي در سير تعالي شناخت عطّار و آثار اصيل او داشته اند. اين جُستار با طرح ديدگاه ها و دلايل پژوهندگان عرصه ادب در باب شناساندن عطّار واقعي و آثار اصيل او تا حدِّ امكان مجموعه اي منظّم و نسبتاً جامع ارائه داده است و نتيجه مي گيرد كه پژوهندگان موفّق شده اند كه نسبتاً چهره اي واقعي از عطّار افسانه اي را معرفي كنند و آثار اصيل او را از تأليفات مجعولِ نسبت داده شده به او تميز دهند.