رمزگانهاي روايي در حكايت رابعه از تذكره الاولياي عطّار

عطّار از بزرگان ادب فارسي است. او يكي از شاهكارهاي ادبيات عرفاني يعني تذكرهالاولياء را خلق كرده است. هدف اين مقاله بررسي نمونه اي از حكايتهاي تذكره الاولياء براساس رمزگانهاي پنجگانه رولان بارت است. بارت منتقد و نشانه شناس بزرگ فرانسوي است.وي براي بررسي ساختار متون از پنج رمزگان كنشي، فرهنگي، هرمنوتيك، القايي و نمادين بهره گرفته است. در اين پژوهش نيز پس از ذكر حكايت رابعه رمزگانهاي موجود در آن بررسي و تحليل مي شود. اين بررسي نشان مي دهد كه رمزگان هاي كنشي حكايت هاي عطار بيشتر بيانگر رفتارها و احوالات عارفانه است. رمزگان هاي فرهنگي در اين حكايت ها فراواناند، چرا كه باورها، عقايد، كرامتها و اصطلاحات عرفاني در اين كتاب از جايگاه ويژهاي برخوردارند. رمزگانهاي هرمنوتيك در حكايتهاي تذكره الاوليا نمود چنداني ندارد، امّا از آنجا كه اشاره به جنبه هاي تقابلي در اين حكايتها فراوان است، مي توان رمزگان هاي نمادين را در آنها جستوجو كرد. رمزگان هاي القايي يا درونمايه هاي حكايتهانيز مباحثي از قبيل مجاهده نفس، رياضت، توبه، توكل و ديگر مضامين عرفاني را در بر مي گيرد.