بررسي برخي از مؤلفه هاي نقد جامعه شناسي در اشعار سهراب سپهري

Analyzing some of sociological criticism elements in poems of Sohrab Sepehri

همواره در مطالعات شعر معاصر فارسي، شعر سهراب سپهري شعري عرفاني و فارغ از دغدغه‏هاي اجتماعي لقب يافته‏است. در اين پژوهش با تكيه بر دو عنصر جامعه شناسي ادبيّات و رويكرد نقد جامعه شناسي، تلاش مي شود تا ضمن نماياندن ابعاد كمتر ديده شدۀ شعر سپهري، برخي نشانه‏هاي مستقيم و غير مستقيم جامعه بر شعر سپهري معرّفي شود. بدين منظور با استناد به نظريّه‏هاي جامعه شناسي ادبيّات و رهيافت هاي نقد جامعه شناسي، اين درون مايه اجتماعي در شعر سپهري رديابي شده است. اين مقاله به شيوه تحليلي – توصيفي انجام شده است و بدين منظور در ابتدا مباني تئوريك لازم براي بحث در دو حوزۀ جامعه شناسي ادبيّات و رويكردهاي نقد ادبي تبيين و تشريح گرديده است. در ادامه بر مبناي مباحث تئوري مطرح شده، اشعار سپهري مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفته و موارد و شواهد استخراج شده معرّفي مي‏شود. يافته ها نشان مي دهد برعكس آن چه مشهور است، نه تنها شعر سپهري فارغ از اجتماع نيست، بلكه موارد بسياري در هشت كتاب هست كه دغدغه هاي اجتماعي سهراب در آن نمود يافته است.

Always in Persian contemporary poems studies, pomes of Sohrab Sepehri are known as spiritual and away from social preoccupation. In this research by relying on two elements, sociology of literature and sociological criticism approach, has been tried to introduce some direct and indirect signs of society upon Sepehri poem in addition to unveiling the less seen aspects of Sepehri poem. Hence according to theories of sociology of literature and sociological criticism approaches, this social concept of Sepehri poem has been traced. Research method in this paper is descriptive-analytic. First, the necessary theoretical basics for discourse upon two fields of sociology of literature and literary criticism approaches have been defined and explained. In continue, based on the uttered theoretical topics, poems of Sepehri has been analyzed and extracted evidences will be introduced. Findings show that despite what is known, not only Sepehri’s poem is not away from society but also there are several proof in Hasht Ketab wherein social preoccupation of Sohrab has been appeared.