بررسي تطبيقي گفتمان ني¬نامة ديروز و امروز (پژوهشي در مبحث تحليل گفتمان)

شعر فارسي از نظر تاريخي به دو دورة سنّتي و نو تقسيم مي¬شود. طرح اصطلاح شعر نو بدون توجّه به محتوا و موتيف، و محدود ساختن اين تعريف به تمايز ساختاري و قالبي، چندان دلپسند نيست؛ چرا كه دقّت در بن¬مايه در مقام تعيين كنندة هويّت شعر نو، امكان موازنه و تطبيق آن را با اشعار سنّتي به ويژه از نظر گفتمان ايجاد مي¬كند. پژوهش حاضر در نظر دارد با تكيه بر اين موضوع، از يكسو به بررسي استراتژي¬هاي ساختاري زبان و رويكردهاي خاصّ معنايي آن به همراه نظام نشانه¬شناختي و از سوي ديگر به تحليل تأثير وجوه غير متني در دو ني¬نامة ديروزين و امروزين از جلال¬الدّين مولوي در قرن هفتم و قيصر امين¬پور، شاعر معاصر بپردازد و تأثير محتوا را در گفتمان غالب هر يك به صورت تطبيقي مورد ارزيابي قرار دهد. برآيند پژوهش نشان مي¬دهد با وجود مكالمه و رابطة بينامتني، تمايز در نيّت مؤلّفان و اقتضائات اجتماعي و فكري غالب در روزگار هر دو اثر منجر به تغيير در سبك روايت، جايگشت نشانه¬هاي معناساز، آفرينش دنيايي متفاوت و مستقل از يكديگر و در نتيجه پيدايش گفتمان نو شده است.