بررسي ريخت‌‌ شناسانۀ افسانه‌‌هاي «آجيل مشكل‌گشا» و «آب حيات و بختك» درفرهنگ افسانه‌ها‌ي مردم ايران

افسانه، شكل ساده ‌شدۀ اساطير است كه كشمكش‌هاي دروني آدمي را شخصيت و تجسم ميبخشد. افسانه‌ها آميخته با زندگي روزمره‌ي مردم و در بر دارنده‌ي آرزوهاي خيالي مرتبط با وضع موجود هستند. شناخت آن‌ها، به نوعي بخشي از ذهنيت انسان ايراني را در بستر‌تاريخ روشن مي‌سازد. افسانه‌ها و قصه‌هاي عاميانه هرچند در كاربرد ساده و روزمره‌شان، جهت سرگرمي و گاه خوابانيدن كودكان نقل مي‌شوند اما نبايد فراموش كنيم كه لايه‌‌هاي درهم تنيده‌ي انديشه‌ها، خرافه‌ها و باورها، آئين‌ها، ترس‌ها و پرسش‌ها در طي قرون متمادي آن‌ها را پي‌ريزي كرده‌اند. ريخت‌شناسي دانشي است در حوزه‌ي مطالعات ادبي كه نخستين بار مردم‌شناس روسي ولاديمير پراپ آن را در زمينه‌ي مطالعه‌ي قصه‌ها مطرح نمود. ريخت‌شناسي عبارت است از تحقيق در ساختارهاي آثار ادبي و شناسايي اشكال و گونه‌هاي آن‌ها. افسانه‌‌‌ي «آجيل مشكل‌گشا» از افسانه‌هاي ديني و «آب حيات و بختك» از افسانه‌هاي فلسفي موجود در مجموعه‌ي «فرهنگ افسانه‌ها‌ي مردم ايران» تأليف آقايان درويشيان و خندان هستند كه در اين پژوهش از لحاظ محتوايي و ريخت‌شناسي كتاب قصه‌هاي جادويي پگاه خديش بررسي مي‌شوند.

Although myths and folk tales, in their simple and daily use, are cited to entertain and sometimes mumble the children, but we must not forget that the interconnected layers of thoughts, superstitions, beliefs, rituals, fears and questions have laid them over the centuries. Morphology is a science in the field of literary studies that was first introduced by the Russian anthropologist Vladimir Propp in the field of study of stories. Morphology is the study of the structures of literary works and the identification of their forms and species. The legend of the Aajil-e-Moshkelgosha is one of the religious myths, and the Aab-e-Hayaat va Bakhtak is one of the philosophical myths contained in The Cultures of the Legends of the People of Iran composed by gentlemen Darvishian and Khandan, which will be studied regarding the morphology of the book of magical tales written by Pegah Khadish.