بهارانه در شعر احمد شاملو

از جمله پژوهش‌هاي مرتبط با سبك‌شناسي، بررسي و پيگيري موضوعات خاص در شعر شاعران و سبك‌هاي مختلف شعري است. اين پژوهش‌ها مي‌تواند تغيير و تطور موضوعات را با توجه به شرايط سياسي و اجتماعي و فرهنگي هر دوره نشان دهد. يكي از اين موضوعات خاص كه در ادبيات فارسي كمتر بدان توجه شده است، بهارانه‌ها هستند. بهار در شعر هر شاعري مفهوم و بياني متفاوت پيدا كرده است. بهارانه در دوره‌ي خراساني، ‌بنابر ويژگي‌هاي سبكي اين دوره، وصف بيروني طبيعت است. اين توصيفات بيروني به تبع ملازمت با دربارهاي پر زرق و برق غزنوي و سلجوقي بهارانه‌هاي ممتازي را در شعر فارسي پديد آورده است كه فوايد بسياري در شناخت آيين و رسوم بهار و نوروز در ميان ايرانيان منطقه‌ي خراسان دارد. اما رفته‌رفته، بهار از شكل بيروني و آفاقي خارج شد و شكل دروني و انفسي پيدا كرد؛ يكي از دلايل اين امر، رواج عرفان و توجه به درونيات در دورهان پر آشوب قرون بعد داشت. در دوره‌هاي بعد نيز اگرچه سنت بهارانه‌سرايي كمتر مي‌شود اما به شيوه‌هاي متفاوتي مي‌توان آن را در متون شعري پيگيري كرد. اما در دوره‌ي معاصر، بهارانه مفهومي كاملاً متفاوت پيدا كرد و با توجّه به مسائل اجتماعي و سياسي اين دوره، برجسته شد. برجستگي بهارانه از يك‌سو به سبب انديشه‌هاي ملي‌گرايانه و تجديد و افتخار به آداب و رسوم ايراني است و از سويي به سبب شكست‌هاي پي‌درپي اجتماعي و روحيه‌ي مايوس شاعران به غم و اندوه تبديل مي‌شود. در اين پژوهش سعي بر آن است تا بهار در شعر شاملو به شيوه‌اي تحليلي بررسي شود. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه بهار در شعر شاملو با توجّه به اوضاع نابسامان زمان شاعر، به جاي آنكه به خوشحالي و شادي بينجامد، بيشتر با غم و اندوه همراه است.