هنر نمايشي در شاهنامه (بررسي موردي داستان رستم و اسفنديار)

بررسي اجمالي آثار كهن نظم و نثر فارسي نقش عمدۀ داستان¬پردازي را در ادبيات مشهود مي¬كند. از ميان آثار گران¬سنگ ادب فارسي، شاهنامه حكيم فردوسي نمونۀ والاي داستان-پردازي است. اين كتاب به عنوان كتابي كه دربرگيرندۀ موضوعات پهلواني و اساطيري و تاريخي است، قابليت¬هاي فراواني را در خود نهفته دارد كه يكي از آنها مطرح كردن داستان¬هاي آن در قالب يك طرح نمايشي است كه مي¬توان به صورت ادبيات نمايشي براي اجرا در صحنۀ تئاتر به ادبيات اين مرز و بوم تقديم كرد. دانستنِ اين گزاره واجد اهميت است كه اگرچه قصه¬هاي سنّتيِ ادبيات كشورمان از لحاظ تطبيق با ساختارِ داستان¬هاي دوران معاصر سازگار نيست، اما مي¬توان اين قصه¬ها را با پروردن عناصر نمايشي¬اش و يافتن رگه¬هايي از عناصر داستاني در آنها به مرزهاي ساختارمندِ ادبيات داستاني نوين نزديك كرد. در اين پژوهش، با استفاده از منابع كتابخانه¬اي، داستان رستم و اسفنديار را از شاهنامه برگزيديم تا با بررسي عناصر داستانيِ آن، قابليت¬هاي نمايشيِ اين قصۀ شورانگيز را تحليل و آشكار كنيم. نتايج اين تحقيق نشان مي¬دهد با در نظر گرفتن الگوهاي داستاني داستان رستم و اسفنديار مي¬توان نمايشنامه¬اي درخور نوشت و به صحنه برد.