بررسي جرم نسل كشي و چگونگي رسيدگي به مسئوليت كيفري مجرمين در مجامع بين المللي

نسل كشي ، جرمي قديمي و مفهومي جديد است. البته از يك رهگذر توضيح نسل كشي به كساني كه از آن متاثر نشده اند سخت به نظر مي رسد همگان با ضرورت مقابله قانوني با جرم قتل انسان ها آشنايند و هر كشوري نيز قانوني براي ممنوعيت و مجازات اين جرم دارد. ولي كشتار جمعي يك گروه از انسان ها به دست گروهي ديگر در حوزه مسئوليت حقوقي متفاوتي جاي مي گيرد.قبل از پيدايش سلاح هاي كشتار جمعي هيچ انساني به تنهايي نمي توانست يك ميليون انسان ديگر را به قتل رساند و به افراد زيادي نياز داشت كه وي را در اين كشتار هولناك ياري نمايند. بنابراين ،اين عمل رفتار عده بسياري بر عليه ديگران بود . در اصل نسل كشي رفتار گروهي خاص بر ضد گروهي است . در دهه هاي اخير نسل كشي به نام اكثريت بر عليه اقليت صورت گرفته است.و معاهدات و كنوانسيون هايي نظير كنوانسيون 1907 لاهه نيز نتوانسته از وقوع اين جرم جلوگيري كند مجمع عمومي سازمان ملل متحد در آغازين سالهاي تأسيس خود ، متأثر از جنگهاي اول و دوم جهاني، »مقاوله نامه منع و مجازات جنايت نسل كشي « را تصويب كرد. با اينكه اين مقاوله نامه مقبوليت عمومي يافته و به صورت جزيي از حقوق بين المللي عرفي درآمده است؛ لكن جهانيان در چند دهة اخير بارها شاهد ارتكاب اين جنايت فجيع در تركيه ، عراق، كامبوج، اوگاندا، بوروندي، يوگسلاوي سابق، رواندا ، فلسطين اشغالي و ديگر نقاط جهان بوده اند. ارتكاب جنايت نسل كشي و جنايتهاي عليه بشريت در يوگسلاوي سابق و رواندا ، شوراي امنيت سازمان ملل متحد را به تشكيل ديوانهاي بين المللي كيفري براي آن دو كشور در دهه نود ميلادي وادار كرد . طبق يكي از مواد اساسنامة رم براي تأسيس ديوان بين المللي كيفري، اين ديوان نيز صلاحيت رسيدگي به جنايت نسل كشي را خواهد داشت. اگر چه تاكنون آثار مكتوب مفيدي در خصوص مفهوم نسل كشي در منابع حقوقي خارجي به رشته تحرير درآمده و در مجلات حقوقي كشورمان نيز مقالات ارزشمندي از است ادان گرانقدر در اين باره ديده مي شود؛ اما با گذشت بيش از نيم قرن از تصويب اولين سند بين المللي درخصوص نسل كشي، رأي دوم سپتامبر 1998 ديوان بين المللي كيفري رواندا مهمترين و شايد اولين منبع از نوع رويه قضايي بي نالمللي براي اين موضوع به شمار مي رودلذا با توجه به مذموم بودن اين عمل و با عنايت به اينكه در سال 2017 همچنان شاهد وقوع اين جرم در سطح جهان مي باشيم محقق در اين مقاله ضمن بررسي دقيق جرم نسل كشي و انواع آن و ذكر نمونه هايي از آن،عناصر مادي ،رواني و قانوني جرم ژنوسايدو ذكر دادگا ه هايي كه در خصوص نسل كشي در مجامع بين المللي تشكيل يافته است مثل دادگاه توكيو،يوگوسلاوي،لاهه،رواندا به نحوه رسيدگي به مسئوليت كيفري جانيان و مجرمين نسل كشي پرداخته مي پردازد.شيوه تحقيق در اين مقاله توصيفي تحليلي است و جمع آوري اطلاعات نيز به روش كتابخانه اي و با استفاده از ابزار فيش برداري مي باشد و نتيجه گيري بر اساس تحليل منظقي صورت گرفته است.