بررسي تحليلي نمادهاي گياهي در پهنه ي مهرهاي سنتي ايران

تحقيق حاضر نگاهي دارد به روند شكل گيري مهرها و جايگاه آن در دوران مختلف، كه اين مهرها از گنجينه هاي با ارزش هنري محسوب مي شوند و مانند ساير هنرها در ايران سابقه ي طولاني دارند و نيز انواع نقوش گياهي حك شده بر روي آن ها كه از نظر تركيب بندي تجسمي و مبناي شكل گيري آن ها از نظر كاربردي اين نقوش (بر روي مهر ها) و نيز دسته بندي آرم هاي گياهي با توجه به تناسب استفاده ي نقوش گياهي در آن مورد بررسي قرار گرفته شده است. ثبت مالكيت افراد، مهم ترين هدف استفاده از مهرها بوده است، اما علاوه بر اين با بررسي آن ها مي توانيم اطلاعات بسيار مهمي در مورد آداب، رسوم، انديشه ها، اعتقادات، اوضاع اجتماعي و هنري آن زمان به دست آوريم. اين پژوهش ضمن اشاره به بررسي عوامل تأثيرگذار بر شكل گيري مهرها و روند تغييرات نقوش مهرها (نقوش گياهي) از گذشته تا به حال به روش توصيفي– تحليلي و شيوه ي بررسي كتابخانه اي و آرشيوي با استفاده از تصاوير تعدادي از نقوش مهرهاي موجود، به سوالات ذيل پاسخگو مي باشيم: الف: نمادهاي گياهي در مهرهاي سنتي در قالب چه جلوه هاي بصري، نمادين است؟ ب: چگونگي كاربرد نمادهاي گياهي در پهنه ي مهرها با توجه به قطع آن و همنشيني با اقلام مختلف خوشنويسي چيست؟ نتيجه ي تحقيق نشان مي دهد كه، هنر ايراني اسلامي در شاخه مهر و مُهر نگاري از ارزش هاي محتوايي، نمادين برخوردار است. گل نه به عنوان عنصر تزئيني بلكه با ساختاري نمادين اشاره به ائمه و بزرگان ديني دارد. جايگاه آن در سنت مُهرنگاري، در داخل حروف گرد مي باشد. كه اشاره دارد به تعداد گلبرگ هاي آن (پنج)، اشاره به پنج تن آل عبا دارد، مبيّن جلوه هاي نمادين است.