مطالعه تطبيقي طراحي پوشش طبقات اجتماعي مردم در دوران صفويه و قاجار

همواره نوع پوشش مردم نشان از منزلت و طبقه اجتماعي مردم بوده و تحولات اجتماعي، تفكر حاكم بر مردم و جامعه بر آن تاثيرگذار بوده‌است. بنابراين انتظار مي‌رود نوع پوشش مردم در دوران مختلف به‌دليل تغيير اين متغيرها متفاوت بوده‌باشد. در اين تحقيق از منظر نمادشناسي، تحليل و بررسي پوشش طبقات اجتماعي مردم در دو دورهي مختلف تاريخي مدنظر است. روش تحقيق حاضر از نظر هدف از نوع بنيادين و توسعه‌اي است. همچنين اين تحقيق از نوع تحقيقات تاريخي محسوب مي‌شود كه داده‌هاي آن با استفاده از مطالعات اسنادي و تاريخي از جمله كتب مورخين، سفرنامه‌ها و نگاره‌هاي عصر صفويه و عكس‌هاي دوره قاجار گردآوري شده‌است. براي تحليل داده‌ها نيز از تحليل‌هاي متني و كيفي بهره گرفته‌شده‌است. اين تحقيق با هدف يافتن الگوواره‌هايي از نمود منزلت و جايگاه اجتماعي افراد در لباس و پوشش آنان در زمان صفويه و مقايسهي آن با دوران قاجار سعي در يافتن پاسخ اين سؤال دارد كه نمود و نشانه‌هاي منزلت و جايگاه اجتماعي افراد در دوره‌هاي صفوي و قاجار چه بوده است و چه تفاوت‌هايي با يكديگر دارند؟ نتايج پژوهش نشان داد كه در دوران صفوي مردم لباس‌هايي با هويت‌هاي مشرق‌زميني و تحت‌تاثير اسلام و مسلمانان داشتند به طوريكه در طبقه اول و دوم دستار و شال‌هاي بسيار سنگين با رنگ طلايي استفاده مي‌كردند و در طبقه سوم از دستار و شال‌هايي كوچك با پارچه‌هايي كم‌بها استفاده مي‌شده است. ولي در در دوره قاجار با رواج مدرنيسم، و مدرنيزه شدن شهروندان ارزش‌هاي مردم تغيير يافته و پوشش اروپايي رواج پيدا كرد. اين تغيير ارزش از طبقات بالاي اجتماعي شروع و هرچه به سمت طبقات پايين‌تر مي‌آمد كمرنگ‌تر مي‌شد به طوريكه در طبقه اول پوشش با طرح‌هاي اروپائي رواج زيادي داشت، در طبقه دوم هم پوشش اروپائي طبقه اول و هم پوشش شرقي مشهود است ولي در طبقه سوم پوشش اروپائي ديگر ديده نمي‌شود.