مطالعه فرمي نقوش كاشيكاري مدارس گنجعلي خان و ابراهيم خان كرمان از منظر نماد شناسي

كاشيكاري يكي از تزئينات معماري اسلامي است كه ريشه در قبل از اسلام دارد. مدرسه گنجعلي خان و ابراهيم خان به ترتيب مربوط به دوره¬هاي صفوي و قاجار است كه هركدام به تنهايي داراي كاشيكاري¬هاي زيبا و منحصر بفرد است. در هر دو مدرسه تنوع نقوش گياهي، هندسي، انساني و حيواني ديده مي¬شود كه برگرفته از آداب و رسوم ، مذهب و حاكي از قدمت فرهنگ اين منطقه است. نقوش گياهي به كار رفته متاثر از طبيعت و نمادي از مدينه فاضله¬اي است كه هر انساني براي رسيدن به كمال به آن مي¬انديشد. پژوهش حاضر ضمن اشاره به هنر كاشيكاري و نقش آن در معماري دوره صفوي و قاجار به مطالعه فرمي نقوش كاشيكاري در مدرسه¬هاي گنجعلي¬خان و ابراهيم خان از منظر نمادشناسي و كاربري فضاي مدرسه پرداخته شده است. در اين دو مدرسه نقش و رنگ كاشي¬هاي سردر، ايوانچه، كتيبه¬ها، ديوار و نورگير مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقيق در اين مقاله توصيفي¬- تحليلي و روش جمع¬آوري اطلاعات كتابخانه¬اي و ميداني است. نقوش هندسي، پرندگان و اسليمي¬ها بيشترين استفاده را دارند. از طرفي كتيبه¬ها به زيبايي بنا مي¬افزايند و روح وجان آدمي را جلا مي¬دهد. نقوش تماماً در خدمت فضاي آموزشي بوده¬، براي رهايي انسان از جهل و تاريكي به سوي نور علم و دانش و در پي آن نزديكي و قرب پروردگار هستي است.