بررسي ساختار نمادين و كاربردي جدول‌كشي در نقاشي ايراني- اسلامي و تعميم آن در صفحه‌آرايي نوين (پوسترهاي فرهنگي)

كتاب‌آرايي در ايران از پيشينه كهني برخوردار است. سابقه اين هنر، به پيش از اسلام مي‌رسد. زيرا ماني، نقاش چيره‌دست ايراني، كتاب‌هاي خود را با شكل‌ها و نقش‌هاي زيبا تزئين مي‌كرد تا بهتر بتواند پيام‌هاي خود را به مردم عصر خويش انتقال دهد. از جمله هنرهايي كه در كتاب‌آرايي كاربرد دارند: خوشنويسي، نگارگري، تذهيب، سطربندي، جدول‌كشي، تجليد و صحافي، كه اين هنرها هماهنگ و متعادل در كنار يكديگر در نهايت دقت، فضايي بسيار دل‌انگيز را بوجود مي‌آوردند. جدول‌ها خط‌هاي موازي هستند كه به دور كار بسته مي‌شوند. استفاده از كادر براي تعيين و ايجاد فضايي براي تصوير است. كادربندي دور كار چشم بيننده را به متن كار هدايت مي‌كند. هدف از اين تحقيق بررسي جدول‌كشي و ساختار نمادين و كاربردي آن و چگونگي كاربرد آن در صفحه‌آرايي نوين است. اين پژوهش با روش توصيفي- تاريخي و شيوه گردآوري آرشيوي، اسنادي و كتابخانه‌اي است. اين پژوهش در پي پاسخگويي به سه سوال است: الف: جدول‌كشي در نقاشي ايراني- اسلامي چه جايگاهي دارد؟ ب- ويژگي‌هاي نمادين و كاربردي آن كدامند؟ پ: بهره‌گيري سنتي جدول‌كشي در نقاشي ايراني- اسلامي با صفحه‌آرايي نوين چگونه است؟ نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد كه در آثار نقاشي ايراني- اسلامي جدول‌كشي در جنبه كاربردي علاوه بر مشخص كردن محدوده فضا و تقسيم‌بندي آن جنبه تزئيني هم داشته است و در جنبه نمادين جدول‌كشي به عنوان حصار و حاشيه امن (محفوظ كننده، حمايت كننده)، جدول‌كشي به عنوان جداكننده عوالم ناسوت و لاهوت، شكستن جدول‌كشي شكستن دنياي مادي و توجه به ذات الوهيت، كه به عنوان جداكننده سطوح مختلف در پهنه آثار ايراني- اسلامي مي‌باشد و با نام‌هاي كادر ، جدول و كمند شهره است. همچنين در ارتباط جدول‌كشي با صفحه‌آرايي نوين، بخشي از جنبه كاربردي جدول‌كشي مانند گريد در صفحه‌آرايي نوين مي‌باشد كه مي‌توان تنوعات چيدمان‌هاي مختلف جدول‌كشي را از دو منظر كاربردي و نمادين در صفحه‌آرايي نوين تعميم داد.