آثار نامتقارن مصرف انواع فراورده‌اي نفتي در ايجاد رفتار غيرخطي تغييرات دمايي (مطالعۀ موردي: ايران)

Asymmetric effects of consuming different types of oil products on nonlinear behavior of temperature changes (Case study: Iran)

اگرچه عوامل گوناگوني بر تغييرات دما مؤثر است، اما هدف اصلي اين مقاله بررسي تأثير غيرخطي مصرف انواع فراورده‌هاي نفتي در ايجاد رفتار غيرخطي تغييرات دمايي در ايران است. در اين راستا با به‌كارگيري از مدل‌هاي غيرخطي و با استفاده از داده‌هاي سالانه 1357 تا 1396 به تجزيه‌وتحليل مصرف انواع فراورده‌هاي نفتي بر تغييرات دمايي پرداخته‌شده است. به كمك آزمون تراسورتا، مدل غيرخطي لجستيك تصريح و بر اساس مدل غيرخطي لجستيك، تغييرات متغيرهاي مستقل به سه قسمت (آستانۀ بالا، متوسط و پايين) تقسيم شد. نتايج نشان مي‌دهد، زماني كه گاز مايع به‌عنوان متغير انتقال انتخاب مي‌شود فرض خطي بودن به‌احتمال قوتري رد مي‌شود؛ همچنين نتايج حاكي از آن است كه نفت كوره، نفت و گاز ، نفت سفيد، گاز مايع، سوخت موتور و ساير فرآورده‌اي نفتي در حد آستانۀ ‌بالا به ترتيب بيشترين تأثير را دارند. در حد آستانۀ پايين نيز به ترتيب نفت كوره، نفت و گاز ، نفت سفيد، سوخت موتور، گاز مايع و ساير فرآورده‌هاي نفتي بيشترين تأثير را دارند.

Although various factors affect temperature changes, the main objective of this paper is to investigate the nonlinear effects of consuming various types of petroleum products on nonlinear behavior of temperature changes in Iran. In this regard, by applying nonlinear models and using annual data from 1357 to 1396, the analysis of consumption of different types of oil products on temperature changes has been addressed. With the help of Traverse Test, nonlinear logistic model was determined and based on nonlinear logistic model, independent variables changes were divided into three parts (upper, middle and lower thresholds). The results show that when liquid gas is selected as a transfer variable, the assumption of the linearity is unlikely to be flattened; the results also indicate that the furnace, oil and gas, kerosene, liquid gas, motor fuel and other petroleum products are at a threshold the above have the most effect respectively. At low thresholds, oil, gas and oil, kerosene, motor fuel, gas and other petroleum products have the highest impact, respectively.