تأثير مناظرات رضوي بر روش هاي برهاني و استدلالي دفاع از دين

مناظره از ابزارهاي كارآمد متكلمان در اثبات حقانيت و رد آراي منحرف طرف مقابل است. اين ابزار در پيشبرد حقانيت اسلام، يكي از مهم ترين سلاحهاي در دسترس معصوم (ع) بوده است. عصر امام رضا (ع) به دليل گسترش فرقه هاي كلام اسلامي چون معتزله، اهل حديث، مشبهه، مجبره و ديگران و نيز فعاليت اديان ديگر، به سبب بستر مناسبي كه حكومت وقت در قالب ترجمه متون عقلي و فلسفي فراهم كرده بود از حساسيت ويژه اي برخوردار بود. اين بستر مناسب، باعث ايجاد اوضاع متشنج فكري در جامعه شد و هر يك از ارباب فرق، تلاش در اثبات حقانيت خود داشتند. تمايل مأمون به برپايي جلسات مناظره و دعوت از سران اديان ديگر و نيز برخوردهاي حضرت (ع) با بزرگان فرق، باب گفتگو و مناظره را گشود و فرصت مناسبي در اختيار ايشان (ع) قرار داد تا با بهره گيري از شيوه هاي برهاني و منطق فكري به دفاع عقلاني از دين مبادرت فرموده و به تبيين حقايق دين و روشنگري در باب انحرافات عقيده-اي بپردازند. استراتژي امام (ع) در مناظره، با تكيه بر اصل بهره مندي از منابع مورد وثوق خصم در اثبات ادعا مبتني بوده و در اين راستا، با تلاش در دفاع عقلاني از دين در دفع شبهات موجود مي كوشيد. مجموع تلاش هاي به يادگار مانده از حضرت (ع) در باب مناظرات، فرصت مناسبي در اختيار انديشمندان حوزه دين مي دهد تا با الگو قرار دادن ايشان (ع)، منطق گفتماني خود را بر استدلال استوار نموده و در مقام پاسخگويي به شبهات برآيند.