تاثير انواع كانون توجه و محيط رقابتي بر يادگيري و اجراي پرتاب از بالاي شانه با دست غير برتر

مقدمه و هدف: رقابت يكي از عوامل جدايي‌ناپذير ورزش و عامل تاثير‌گذار بر عملكرد و يادگيري مهارت حركتي است. هدف از پژوهش حاضر بررسي تأثير انواع كانون توجه و محيط رقابتي بر اجرا و يادگيري پرتاب از بالاي شانه با دست غير برتر دانش‌آموزان پسر مقطع دبيرستان بود. روش شناسي: 60 نفر راست‌دست ناآشنا با تكليف به‌صورت تصادفي ساده انتخاب و با توجه به نمرات پيش‌آزمون به چهار گروه 15 نفري (دستورالعمل توجه بيروني، دستورالعمل توجه دروني، دستورالعمل توجه بيروني در محيط رقابتي و توجه دروني در محيط رقابتي) تقسيم شدند. سپس در مرحله اكتساب شش بلوك ده كوششي پرتاب توپ تنيس خاكي از بالاي سر را مطابق شرايط هر گروه تمرين كردند. آزمون يادداري و انتقال بعداز 24 ساعت از مرحله اكتساب انجام شد. نتايج: پس از اطمينان از طبيعي بودن توزيع داده‌ها با استفاده از آزمون شاپيرو-ويلك، يافته‌هاي حاصل از آزمون تحليل واريانس مركب با اندازه‌هاي تكراري درمورد عامل بلوك نشان مي‌دهد كه اثرات اصلي گروه و بلوك و نيز تعامل بين اين دو متغير معنادار مي‌باشد. نتايج تحليل واريانس يك طرفه و آزمون بونفروني نشان مي‌دهد در تمام مراحل بين نمره‌هاي گروه‌ها تفاوت معنادار است و در هر دو شرايط رقابتي و غيررقابتي گروه توجه بيروني عملكرد بهتري نسبت به گروه توجه دروني دارد و همچنين گروه توجه بيروني در شرايط رقابتي بهتر از غيررقابتي است (05/0≥P). همچنين نتايج آزمون تحليل واريانس با اندازه‌هاي تكراي نشان مي‌دهد كه همه گروه‌ها در آزمون‌هاي اكتساب و يادداري نسبت به پيش‌آزمون پيشرفت دارند. بحث و نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه در محيط هاي رقابتي نيز كانون توجه بيروني سودمندتر از كانون توجه دروني است.نتايج پژوهش حاضر با پژوهش هاي مرادي، واعظ موسوي و اميرتاش (2013)(1)، حبيبي نيا و موحدي (2012)(2)، مارچانت، كالاچ و كلاوچشو (2007) (3) همراستا است. بنابراين به معلمان تربيت‌بدني و مربيان ورزشي پيشنهاد مي‌شود كه براي تسهيل در امر آموزش به‌منظور يادگيري و يادداري مطلوب مهارت‌هاي پرتابي، برنامه‌هاي آموزشي خود را با تأكيد بر ايجاد جو‌رقابتي و استفاده از دستورالعمل كانون توجه بيروني تدوين و تمرين كنند.