بررسي و تحليل محتوايي امثال در «شرح زندگاني من»

حسب حال يا زندگي‌نامة خودنوشت، يكي از انواع ادبي است كه در آن مؤلف به شرح وقايع مختلف زندگي خود مي‌پردازد. «شرح زندگاني من» يا تاريخ اداري و اجتماعي دورة قاجار، اثر ماندگار عبدالله مستوفي كه يكي از منابع ارزشمند تحقيق در ادبيات عامه محسوب مي‌شود، حسب حالي زنده و پوياست در تشريح و توضيح اوضاع اجتماعي، سياسي و تاريخي ايران از زمان سلطنت آقامحمدخان قاجار تا پايان عصر پهلوي اول. تاريخ‌نگاراني چون عبدالله مستوفي براي ملموس‌تر جلوه دادن وقايع تاريخي و اجتماعي دوران حيات خويش، شيوايي كلام و بلاغت و تأثيرگذاري بيشتر بر مخاطب، در آثار خود از شيوه‌هاي ادبي زيباسازي متون، همچون كاربرد واژه‌ها، تركيبات و تعابير كنايي و تمثيلي بهره گرفته‌اند. «شرح زندگاني من» از اين حيث گنجينه‌اي ارزنده است كه مي‌تواند مأخذي براي پژوهش‌هاي حيطة زيبايي‌شناسي در ادبيات عامه به حساب آيد. در مقالة حاضر امثال به‌كارگرفته‌شده در اين زندگي‌نامه از لحاظ كمّي و كيفي و محتوايي مورد بررسي و تحليل قرار گرفته و درون‌مايه‌هاي غالب اين امثال تعيين و تبيين شده است.