اثر همزيستي گونه هاي مختلف قارچ ميكوريز بر ميزان جذب عناصر در گياه دارويي ريحان تحت تنش شوري

ريحان (Ocimum basilicum L.) گياهي از تيره نعناع است كه به‌عنوان يك گياه دارويي در طب سنتي ايران مورداستفاده قرارگرفته است. توليد انبوه گياهان دارويي در شرايط تنش، بخصوص در خاك هاي شور، از اهميت ويژهاي برخوردار است. تنش شوري مهم‌ترين تنش غيرزنده است، زيرا علاوه بر كاهش محصول، باعث كاهش ميزان آب ها و زمين هاي قابل‌كشت مي شود. همزيستي قارچ ميكوريز مي‌تواند منجر به افزايش رشد و مقاومت به تنش شود. به‌منظور بررسي اثر همزيستي گونه هاي مختلف قارچ ميكوريز بر ميزان جذب عناصر گياه دارويي ريحان تحت تنش شوري ، آزمايشي در قالب طرح فاكتوريل بر پايه كامل تصادفي با 3 تكرار انجام شد. تيمار شوري شامل: صفر، 2، 4، 6 و 8 دسي‌زيمنس بر متر و گونه هاي ميكوريز شامل mosseae Glomus و G. intraradices و G. versiform بودند. نتايج نشان داد كه همه صفات موردمطالعه به‌طور معني‌داري تحت تأثير اثر ساده و متقابل ميكوريز و تنش شوري قرار گرفت همچنين نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان جذب عناصر ازت، فسفر و پتاس در تيمار تلقيح با گونهG. intraradices و شرايط بدون تنش و كمترين مقدار پارامترهاي اندازه‌گيري شده در تيمار شاهد (بدون ميكوريز) و شرايط تنش شديد مشاهده گرديدند. قارچ‌هاي ميكوريز مي‌توانند با افزايش جذب فسفر توسط گياه، اثرات منفي تنش شوري را نيز كاهش دهند، همچنين در گياهان ميكوريزي غلظت پتاسيم نيز بيشتر از گياهان غير ميكوريزي مشاهده شد و بدين ترتيب با افزايش نسبت پتاسيم به سديم، همزيستي ميكوريزي مي تواند گياه را در برابر اثرات منفي سديم محافظت مي‌نمايد.