تبيين فقهي نوين از تحكيم خانواده در الگوي اسلامي ايراني پيشرفت (مطالعه موردي: مهريه)

مهريه، مالي است كه حق زوجه بر عهده زوج است و با وقوع عقد، مالكيت متزلزل زن بر آن ثابت مي شود. در اين مقاله چند مسأله پيرامون مهريه مطرح مي شود: بررسي نسبت مهريه با تحكيم خانواده، مباني فقهي مشهور درباره مهريه، بحران هاي اجتماعي، خانوادگي و حقوقي در مهريه، بازنگري در مباني فقهي مهريه و ارائه راهكارهاي فقهي براي حل بحران هاي پيرامون مهريه. نگارنده با بازنگري در مباني فقهي مهريه، قائل به اشتراط قدرت زوج در توافق ميزان مهريه و تقييد حق حبس به ايسار زوج و انكار آن در حالت اعسار است. نظريه فقهي نوين نگارنده، ارتقاي كتاب النكاح به فقه نظام خانواده، انكار معاوضي بودن و تأكيد بر نظام سازي خانواده به عنوان يكي از نظام هاي اجتماعي است. از اين منظر، نظام خانواده در اسلام مبتني بر پنج اصل قرآنيِ ولايت، مصلحت، رِفق، مودّت و رحمت است و اكتفاي زن به مهر السنّه با اصل مودّت و بخشش مهريه به شوهر -پس از احراز رضايت زن از طريق كارشناس خبره- با اصل رحمت سازگاري دارد. تغيير نگرش هاي اجتماعي در مسأله مهريه موجب دفع سوء استفاده هاي گوناگون هر يك از دو طرف از الزام به آن مي شود.