بررسي اثرات تغيير قيمت نفت، حجم صادرات نفت و نرخ ارز روي تراز تجاري ايران

متغيرهاي زيادي بر تراز تجاري يك كشور اثر گذار هستند، اما در كشورهاي در حال توسعه وابسته به نفت مثل ايران، تغيير در قيمت نفت و يا تغيير در حجم صادرات نفت، مي تواند به سرعت روي متغيرهاي مهمي مثل تراز تجاري اثر گذار بوده و از اين مسير علاوه بر تغيير در نرخ رشد اقتصادي كشور، روي كسري بودجه و ساير متغيرهاي مهم كلان اقتصادي نيز اثر گذار است. از اين رو مطالعه ارتباط تغييرات قيمت نفت، تغيير در حجم صادرات نفت و تغييرات نرخ ارز روي تراز تجاري موضوعي مهم و حائز اهميت است. مطالعه حاضر با هدف تحليل و بررسي اثر متغيرهاي نرخ ارز، قيمت نفت و صادرات حجمي نفت بر تراز تجاري در دو مدل با احتساب صادرات نفت و بدون احتساب صادرات نفت با استفاده از مدل تصحيح خطاي برداري انجام گرفته است. نتايج حاصل از برآورد مدل‌هاي كوتاه‌مدت و بلندمدت حاكي از اثر گذاري متفاوت متغيرهاي تحقيق روي تراز تجاري بوده است. اگر چه قيمت نفت در هر دو مدل در كوتاه‌مدت داراي اثر مثبتي روي تراز تجاري است، اما در بلندمدت اثر آن روي تراز تجاري با نفت منفي و اثرش روي تراز تجاري بدون نفت بي معنا بوده است. افزايش صادرات حجمي نفت نيز در هر دو مدل در كوتاه‌مدت اثري روي تراز تجاري نداشته ولي در بلندمدت اثر آن مثبت بوده است. در نهايت نرخ ارز هم در كوتاه‌مدت و هم در بلندمدت اثر متفاوتي روي تراز تجاري در هر دو حالت داشته است.