تحليل چندمعنايي حرف اضافه و ربط تا در متون منثور قرون چهارم و پنجم؛ مطالعه اي با رويكرد پيكره بنياد و شناختي

ACognitive Corpus-based Investigation into the Polysemy of the Persian Preposition and Conjunction TA in the Prose of the 11th and 12th Centuries (AD)

هدف از پژوهش حاضر استخراج معاني و ترسيم شبكه ي معنايي حرف اضافه و ربط تا در متون منثور دو قرن چهارم و پنجم بر اساس الگوي اوانز و تايلر (2003) است. پژوهش از نوع توصيفي-كاربردي و ابزار گردآوري اطلاعات پيكره ي تاريخي پايگاه دادگان زبان فارسي است. دوازده متن منثور اين دو قرن از گونه هاي مختلف انتخاب و بالغ بر 1700 نمونه تا، با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي نظام مند ، بررسي شد. پس از بررسي شواهد حاصل از پيكره، معاني مختلف حرف اضافه و ربط تا در اين عهد، بر اساس الگوي فوق، طبقه بندي و شبكه ي معنايي آن رسم شد. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه چندمعنايي نظام مندِ اين حرف در قالب زبان شناسي شناختي قابل توصيف است و شبكه-ي معنايي آن به سبب وجود معنايي با نقش پيش نمونه اي و كانوني سامان مي يابد. از يافته هاي اين پژوهش مي توان در فرهنگ نگاري، تدوين دستورهاي تاريخي، آموزش دستور زبان، مطالعات ترجمه و نيز آموزش زبان فارسي به غيرفارسي زبانان استفاده كرد.