بررسي تغييرات محيطي سواحل بندرعباس در دهه‌هاي اخير و نقش عوامل انساني در ايجاد آن

سواحل مناطق پويايي هستند كه در آن‌ها واكنش متقابل بين آب، خشكي و هوا همواره در حال روي دادن است. پس از ظهور و گسترش انسان در نواحي ساحلي، پيامد فعاليت‌هاي انساني نيز به اين محيط‌ها اضافه شده و كيفيت آن‌ها را به‌خصوص در نواحي در حال توسعه تنزل بخشيده است. از اين نظر، نواحي ساحلي از جايگاه ويژه‌اي جهت مطالعات زيست‌محيطي و سلامت جوامع بشري برخوردارند. افزايش انساني ريزمغذي‌ها حاصل ورود فاضلاب شهري و صنعتي يا كشاورزي از طريق خورها و لوله‌هاي فاضلاب و همچنين تخليۀ فاضلاب كشتي‌هاي تجاري و شناورهاي صيادي در سواحل شهر بندرعباس از اصلي‌ترين عوامل افت كيفي محيط‌ ساحلي است كه خسارت‌هاي متنوع اقتصادي- اجتماعي را بر ساكنين اين ناحيه تحميل مي‌كند. كاهش قدرت امواج و محدود شدن گردش آب در ساحل به دليل احداث موج‌شكن‌هاي متعدد براثرات اين آلودگي‌ها افزوده است. نشانه‌هاي اين تنش شامل افزاش بي‌رويه زيست‌توده جلبكي (كه گاهي مسموميت‌زا هستند)، اضمحلال زيست‌بوم‌هاي مهم مانند بسترهاي علفي دريايي و مرجاني، تغيير تنوع زيستي دريايي و تهي‌شدگي اكسيژن محلول در آب درنتيجه ايجاد شرايط فقر اكسيژن است كه از ديدگاه ژئوشيميايي، شرايط مناسبي جهت افزايش غلظت انواع آلاينده‌ها در رسوبات و آب‌هاي ساحلي است. در اين تحقيق با استفاده از تعدادي نشانگرهاي رسوب‌شناسي (ميزان پذيرفتاري مغناطيسي، رنگ، بو، لايه‌بندي، مرز لايه‌ها، ميزان به‌هم‌خوردگي رسوبات در اثر فعاليت موجودات و ارزيابي بافت كلي رسوب توسط دانه‌بندي)، فسيل‌شناسي (شناسايي نوع و ميزان فرامينيفرها) و ژئوشيميايي (درصد ميزان مادۀ آلي، غلظت عناصر اصلي، فرعي و كمياب) بايگاني شده در مغزه رسوبي تعيين سن شده در سواحل بندرعباس، تاريخچۀ شرايط محيطي ساحل منطقه بررسي مي‌گردد. پاسخ به سؤالات اساسي زير در اين تحقيق مي‌تواند مديران و عموم جامعه را در اتخاذ تصميمات مديريتي در خصوص مديريت فاضلاب و پسماند و كاهش اخلال در جريان‌هاي آبي سواحل ياري نمايد: الف) چه زماني آغاز افزايش ريزمغذي‌ها در سواحل بندرعباس شكل گرفته و تغييرات شدت آن در طي دهه‌هاي اخير به چه صورت بوده، ب) اثرات تغييرات محيطي ايجاد‌شده در ساحل پس از گسترش شهرنشيني بر روي زيست‌بوم و جانداران كفي ازجمله فرامينيفرها به چه صورت بوده است.