تأثير كاهش دبي رودخانه‌ها بر تركيب گونه‌اي جوامع زئوپلانكتوني در مناطق مصبي سواحل خوزستان

جوامع اكولوژيك به‌واسطه اثرات متقابل بين بيوتا و بين بيوتا و عوامل محيطي كه ديناميك افراد را تحت تأثير قرار مي‌‌دهند، سازمان‌دهي مي‌‌شوند. تغييرات اقليم ممكن است به طرق غيرقابل انتظاري موجب تغييرات جوامع گردند، عوامل محيطي اثرات پيچيده‌اي بر روي افراد گونه‌ها دارند و سپس به‌طور غيرمستقيم به گونه‌هاي ديگر از طريق تعاملات زيستي انتقال مي‌‌يابند. به‌تبع ورود رودخانه‌هاي بهمنشير و اروندرود در غرب و رودخانه‌هاي سريمه و زهره در شرق سواحل خوزستان، مناطق مصبي در اين سواحل نقش مهمي را در روابط و پديده‌هاي اكولوژيك ايفا مي‌‌كنند. در سال‌هاي اخير با احداث سدهايي بر روي دو رودخانه كارون و دز و همچنين خشك‌سالي‌هاي پي‌درپي و نيز انتقال آب از سرشاخه‌ها، تغيير و تحولاتي در رژيم دبي و رسوبي رودخانه‌ها و مصب آن‌ها در ناحيه ساحلي خوزستان به وجود آمده است. زئوپلانكتون‌ها و ماكروزئوپلانكتون‌ها از مهم‌ترين حلقه‌هاي زنجيرۀ غذايي آب‌هاي دريايي هستند كه در خشك‌سالي‌هاي اخير و كاهش حجم آب‌هاي شيرين ورودي و بالعكس افزايش بار تخليه فاضلاب‌هاي مختلف صنعتي، كشاورزي و خانگي و همچنين صيد بي‌رويه گونه‌هاي سطح بالاي زنجيرۀ غذايي، دچار تغييرات جدي در تركيب گونه‌اي، تنوع و فراواني شده‌اند. بر اساس مقايسه بيش از يك دهه داده‌هاي جوامع زئوپلانكتوني در سواحل خوزستان، به‌طور مشخص كاهش فراواني زئوپلانكتون‌ها، افزايش تنوع و تغيير تركيب گونه‌اي و حضور گونه‌هاي كاملاً دريايي ازجمله ژله فيش‌ها، با كاهش دبي رودخانه‌ها و گاهي با قطع ارتباط رودخانه با ناحيه مصبي، چشمگير بوده است. مطالعات متعددي تأثير تغييرات اقليم به‌خصوص نقش افزايش حرارت و CO2 را بر جوامع پلانكتوني گزارش نموده‌اند ازجمله كاهش 11 درصدي فراواني زئوپلانكتون‌ها تحت تأثير تغييرات اقليم بوده است