ارزيابي آسيب‌پذيري گونه‌هاي ماهي در صيد آب‌هاي خليج فارس و درياي عمان تحت تأثير تغييرات اقليمي بر اساس پارامترهاي جمعيتي

با توجه به اين‌كه اكوسيستم‌هاي دريايي در حال گرم‌تر شدن و كم‌تر شدن اكسيژن و درنهايت اسيدي‌تر شدن مي‌‌باشند و از طرفي شواهد مشخصي مبني بر اين‌كه گونه‌هاي ماهي در مقياس منطقه‌اي و جهاني به‌وسيله صيادي تهديد مي‌‌شوند، وجود دارد، به همين دليل بررسي آسيب‌پذيري ذاتي گونه‌هاي عمده صيد و درك چگونگي آن اهميت زيادي مي‌‌يابد. شاخص‌هاي متعددي جهت طبقه‌بندي آسيب‌پذيري گونه‌هاي آبزي وجود دارد كه يكي از مهم‌ترين آن‌ها شاخص‌هاي بيولوژيك و اكولوژيك ماهيان است. اين تحقيق تلاش دارد كه با بررسي پارامترهاي جمعيتي و همچنين روند دو دهه گذشته گونه‌هاي عمده صيد در آب‌هاي جنوب، در چهارچوب‌هاي جهاني تغييرات اقليم (IPCC) طبقه‌بندي آسيب‌پذيري آن‌ها را انجام دهد. به‌طوركلي آسيب‌پذيري گونه‌هاي آبزي تحت تأثير حساسيت (استعداد يك گونه در برابر تأثيرات تغيير اقليم) و ظرفيت سازگاري (توانايي يك گونه در برابر تأثيرات تغيير اقليم) آن‌ها شكل گرفته و تحت تأثير خطرات اقليمي (افزايش حرارت، كاهش اكسيژن و اسيدي شدن آب اقيانوس‌ها) و ميزان در معرض خطر بودن آن‌ها مورد سنجش قرار مي‌‌گيرد. در اين مطالعه با توجه به روند بيست‌ساله صيد آب‌هاي جنوب و با كمك شاخص آسيب‌پذيري زيستي كه داراي مقادير 0 تا 100 است، طبقه‌بندي زير انجام گرفت (آسيب‌پذيري كم با مقادير 0 تا 25، آسيب‌پذيري متوسط 25 تا 50، آسيب‌پذيري زياد 50 تا 75 و آسيب‌پذيري خيلي زياد 75 تا 100 است). طبقه‌بندي‌ها شامل موارد زير است؛ طبقه آسيب‌پذيري ذاتي كم: ماهيان ميد، گوازيم، كفشك پرلكه. طبقه آسيب‌پذيري ذاتي متوسط: سنگسر، زمين‌كن هندي، كفشك زبان گاوي، كفشك تيزدندان، گربه‌ماهي خارنازك، زرده، سوكلا. طبقه آسيب‌پذيري ذاتي زياد: هامور، شعري، گربه‌ماهي بزرگ، كوسه‌ماهي، يال اسبي. طبقه آسيب‌پذيري ذاتي خيلي زياد: ميش ماهي معمولي، كوتر ، سفره‌ماهي، سوس ماهي. بدون شك اين نوع طبقه‌بندي مي‌‌تواند براي مديران شيلاتي و مديريت صيادي مفيد باشد و آن‌ها را جهت درك بهتر شرايط گونه‌هاي صيد و برنامه‌ريزي مناسب كمك نمايد. درواقع در اين رويكرد شناخت و درك بهتري نسبت به تغيير شرايط گونه‌هاي ماهي براثر تغييرات اقليمي خواهيم داشت و ريسك خطر مواجه‌شدن گونه‌هاي ماهي و قابليت سازگاري آن‌ها مشخص مي‌شود.